Ustaj, seljo, ustaj, rode
|
Napomene
Ova pesma je nastala preradom stihova čuvene "radikalke" koja je bila zabranjena u vreme kralja Milana Obrenovića i u to vreme nazivana "srpskom seljačkom Marseljezom". Njen uvod je glasio "Ustaj seljo, ustaj rode, da se spaseš od gospode!" Bilo bi dobro radi unapređenja kvaliteta ovog izvanrednog članka pronaći i taj pola veka stariji tekst, pa objaviti oba uporedno, da bi se mogla prikazati geneza razvoja političke misli u Srbiji od radikalima iz poslednje četvrtine 19. vekakoji je u svojoj ranoj fazi bio blizak republikanstvu i socijalizmu (ali je prilikom dolaska na vlast 1889.godine i nadalje načinio kompromis sa monarhijom), do komunizma otelotvorenog u partizanskom pokretu, koji je uspešno i beskompromisno izveo socijalnu revoluciju, na kraju Drugog svetskog rata.
Pesme pod br. 583, 584, 585 i 586 umnožavane su 1944. godine u tehnici Okružnog komiteta KPJ za Leskovac u Pustoj Reci. Pevane su i u vranjskim selima i Pčinji.
Izvorni tekst je od zaborava sačuvao akademik Slobodan Jovanović:
"Protiv boga i vladara,
protiv popa i oltara, protiv krune i skiptara i trgovca, kaišara, za radnika, za ratara, borimo se mi.
Ustaj seljo, ustaj rode, Da se spaseš od gospode!
Činovnike, birokrate, ćiftariju, zelenaše, cilindraše i sabljaše, koji gaze pravo naše, gonićemo svi".
Slobodan Jovanović, Vlada Milana Obrenovića, knjiga prva, Beograd 1926, strana 275.
Pevanje ove pesme, sa ovako izmenjenim (partizanskim) stihovima bez objašnjenja njene geneze a, predstalo bi čist istorijski falsifikat Titovih komunista i zapravo bi pokazivalo koliko su se se sve naše vlasti, od dinastije Obrenovića, preko Karađorđevića, pa do komunista i svih njihovih naslednika, plašile autentične pobune seljaka - slobodnih i nezavisnih malih zemljoposednika.
- Narodne pesme i basme južne Srbije, skupio i priredio Momčilo Zlatanović, Beograd, Srpska akademija nauka i umetnosti, 1994., str. 274.
Slobodan Jovanović, Vlada Milana Obrenovića, knjiga prva, Beograd 1926, strana 275.