Ustav Mitropolije australijsko-novozelandske
.svg)
USTAV MITROPOLIJE AUSTRALIJSKO-NOVOZELANDSKE
SRPSKE PRAVOSLAVNE CRKVE
ČLAN 1
UVOD
Mitropolija australijsko-novozelandska Srpske Pravoslavne Crkve (u daljem tekstu „Mitropolija“) je zajednica pravoslavnih hrišćana, kanonski i jerarhijski sastavni deo autokefalne Srpske Pravoslavne Crkve (u daljem tekstu „Srpska Pravoslavna Crkva“), sa sedištem u Beogradu, Srbija.
ČLAN 2
OSNOVE UPRAVLjANjA
Mitropolija se upravlja na osnovu:
a) Svetog Pisma i Svetog Predanja prema učenju Svete Pravoslavne Crkve;
b) Pravila, to jest kanona Vaseljenskih sabora Svete Pravoslavne Crkve i od njih priznatih pravila Apostolskih i pomesnih sabora i Svetih Otaca;
v) Odredaba pomesnih sabora i patrijaršijskih sinoda ukoliko ih je usvojila Srpska Pravoslavna Crkva;
g) Propisa Ustava Srpske Pravoslavne Crkve; i
d) Ovog Ustava, Pravila za parohije i Crkvene opštine Mitropolije australijsko-novozelandske Srpske Pravoslavne Crkve (u daljem tekstu „Pravila“), Opštih uredaba Mitropolije australijsko-novozelandske Srpske Pravoslavne Crkve (u daljem tekstu „Opšte uredbe“) i odluka nadležnih crkvenih vlasti.
ČLAN 3
ADMINISTRATIVNA AUTONOMIJA
1. Stavovi Srpske Pravoslavne Crkve, njen Ustav i druga pravila, propisi i odluke donete od strane Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske Pravoslavne Crkve (u daljem tekstu „Sveti Arhijerejski Sabor“), koji se tiču crkvene, kanonske, jerarhijske i pravne nadležnosti, obavezni su i za Mitropoliju i moraju se primenjivati bez izuzetka.
2. Srpska Pravoslavna Crkva priznaje administrativnu autonomiju Mitropoliji u svim pitanjima koja se tiču upravljanja spoljašnjim crkvenim poslovima: vlasništvo, kontrolu, posedovanje, rukovođenje i upravljanje pokretnom i nepokretnom imovinom Mitropolije, parohija i njihovih crkvenih opština, misionarskih parohija, manastira i drugih tela Mitropolije.
ČLAN 4
GRB, ZASTAVA I PEČAT
1. Grb Mitropolije je isti kao zvanični grb Srpske Pravoslavne Crkve, koji je ovakav:
Osnova je patrijaraško platno porfirne boje, sa dvostrukim patrijaraškim krstom s desne strane i arhijerejskim žezlom s leve strane. U sredini je štit sa zlatnom arhijerejskom krunom nad njim. Na plavoj gornjoj polovini štita, s desne strane, je kula Svetog Save u Hilandaru; s leve strane, crkva manastira Pećke patrijaršije, oboje bele boje. Na beloj donjoj polovini, u sredini, je zlatan krst sa četiri jednaka kraka i po jednim zlatnim ognjilom u svakom uglu kraka.
2. Sva crkvena nadleštva, tela i organi Mitropolije imaju svoje pečate sa zvaničnim grbom Srpske Pravoslavne Crkve u sredini i odgovarajućim natpisom oko grba.
3. Zastava Mitropolije je zvanična zastava Srpske Pravoslavne Crkve, trobojnica sa crvenim plavim i belim poljima preko kojih su zlatni krst i ognjila.
4. Ni jedno namesništvo, parohija i njena crkvena opština, misionarska parohija, manastir, pomoćna organizacija ili bilo koje drugo crkveno telo ili ustanova koja nije sastavni deo Mitropolije ne može koristiti, nositi ili ugraditi zvanični grb, zastavu ili pečat Srpske pravoslavne crkve. Jedino Srpska pravoslavna crkva ima ekskluzivno pravo raspolaganja svojom intelektualnom svojinom.
ČLAN 5
ZVANIČNI JEZICI
Zvanični jezici Mitropolije su srpski, pisan ćiriličnim pismom, i engleski.
ČLAN 6
JURISDIKCIJA
1. Jurisdikcija Mitropolije, kao eparhije Srpske Pravoslavne Crkve, obuhvata celokupnu teritoriju Australije i Novog Zelanda.
2. Svako namesništvo, parohija i njena crkvena opština, misionarska parohija, manastir i pomoćna organizacija Srpske Pravoslavne Crkve koja sada postoji ili će ubuduće biti osnovana na teritoriji Australije i Novog Zelanda sastavni je deo Mitropolije i kao takva mora priznati njenu vlast i jurisdikciju.
3. Svako namesništvo, parohija i njena crkvena opština, misionarska parohija, manastir i pomoćna organizacija koja sada postoji ili će ubuduće biti osnovana, mora se upravljati prema propisima ovoga Ustava.
4. Ni jedno namesništvo, parohija i njena crkvena opština, misionarska parohija, manastir, pomoćna organizacija, organizacija, telo ili ustanova koja nije sastavni deo Mitropolije ne može u svome nazivu koristiti, nositi ili ugraditi pridev „Srpska Pravoslavna“ ili izvedene padežne oblike u sva tri gramatička roda.
5. Sva dokumenta za upravljanje bilo kojim crkvenim telom, uključujući crkvene povelje, uverenja o inkorporisanju, tapije i pravila, moraju biti u saglasnosti sa odredbama ovog Ustava; u suprotnom, nevažeća su.
ČLAN 7
UREĐENjE
1. Uređenje Mitropolije je crkveno-jerarhijsko i crkveno-administrativno.
2. Crkveno-duhovna, crkveno-disciplinska i crkveno-sudska vlast, prema kanonima i uređenju Srpske Pravoslavne Crkve, isključivo pripada Mitropolitu. Tu vlast Mitropolit vrši preko svojih crkveno-jerahijskih predstavnika i tela.
3. Crkveno-jerarhijske upravne vlasti su:
a) Srpski Patrijarh,
b) Sveti Arhijerejski Sabor;
v) Sveti Arhijerejski Sinod Srpske Pravoslavne Crkve (u daljem tekstu „Sveti Arhijerejski Sinod“);
g) Mitropolit;
d) Crkveni sud Mitropolije;
đ) Arhijerejski namesnik;
e) Parohijski sveštenik; i
ž) Nastojatelj/nastojateljka i manastirsko bratstvo/sestrinstvo.
4. Sve što se odnosi na upravu pokretnom i nepokretnom imovinom, verskim korporacijama, netečevinskim korporacijama, podređenim korporacijama ma koje vrste, zadužbinama, povereništvima, fondovima i drugim telima, predviđenim ovim Ustavom, pod nadzorom je Mitropolita, sveštenstva i laika odgovarajućih crkveno-administrativnih tela Mitropolije.
5. Crkveno-administrativne upravne vlasti su:
a) Sabor Mitropolije;
b) Upravni odbor Mitropolije;
v) Skupština crkvene opštine;
g) Odbor crkvene opštine; i
d) Savet misionarske parohije.
ČLAN 8
USTROJSTVO
1. Mitropolija, sa sedištem u Sidneju, ima svoju kanonsku teritoriju koja uključuje čitavu Australiju i Novi Zeland.
2. Odluke o osnivanju, ukidanju, reorganizaciji, arondaciji ili sedištu Mitropolije donosi Sveti arhijerejski sabor na predlog Mitropolita.
3. Na čelu Mitropolije je Mitropolit (to jest eparhijski Arhijerej) kao njen neposredni predstojatelj. Mitropolit je, prema crkveno-kanonskim propisima, glavni predstavnik i rukovodilac svega crkvenog života i poretka u Mitropoliji i upravlja njome uz pomoć crkveno-jerarhijskih i crkveno-administrativnih upravnih tela određenih ovim Ustavom.
4. Mitropolija se sastoji od arhijerejskih namesništava, parohija i njihovih crkvenih opština, misionarskih parohija, manastira, pomoćnih organizacija i ostalih podređenih tela, povereništava, organa i ustanova Mitropolije.
ČLAN 9
MITROPOLIT
1. Mitropolit je duhovni vođa Mitropolije u svim poslovima koji se tiču učenja, liturgijsko-svetotajinskih činodejstvovanja i upravljanja.
2. Mitropolita bira i postavlja Sveti Arhijerejski Sabor.
3. Mitropolit postavlja svog arhijerejskog zamenika između sveštenih lica oba reda. Izabrano svešteno lice mora da ispunjava iste uslove koji su potrebni za člana Crkvenog suda Mitropolije. Arhijerejski zamenik zamenjuje Mitropolita u granicama ovlašćenja dodeljenih mu od samog Mitropolita.
4. U slučaju da se javi potreba da Mitropolija ima administratora, istoga postavlja Sveti Arhijerejski Sinod.
5. Mitropolit ima punu jerarhijsku vlast u pitanjima vere i morala, liturgijsko-svetotajinskih činodejstvovanja i arhipastirskog rada. U saradnji sa crkveno-jerarhijskim i crkveno-administrativnim telima, Mitropolit upravlja i rukovodi celokupnim unutrašnjim i spoljašnjim životom Mitropolije, što uključuje ali se ne ograničava na:
a) Održavanje dogmatskog i kanonskog jedinstva sa Srpskom Pravoslavnom Patrijaršijom; i
b) Održavanje veze sa ostalim Pravoslavnim i drugim hrišćanskim crkvama i zajednicama u Australiji i Novom Zelandu, kao i sa predstavnicima lokalnih verskih zajednica.
6. Mitropolit priznaje Patrijarha Srpske Pravoslavne Crkve kao poglavara Srpske Pravoslavne Crkve i spominje ga na svim Svetim službama.
7. Sve žalbe protiv Mitropolita podnose se njemu na razmatranje i, ako su osnovane, on ih prosleđuje na dalji postupak Svetom Arhijerejskom Sinodu.
8. Pored prava i dužnosti, po crkvenim propisima i kanonima, Mitropolit u svojoj nadležnosti:
a) Čuva, brani i održava Pravoslavnu veru, suzbijajući svaku radnju koja je protivna pravoslavnom učenju i štetna po interese Srpske Pravoslavne Crkve;
b) Sprovodi sve naloge, rešenja i odluke Svetog Arhijerejskog Sabora i Svetog Arhijerejskog Sinoda i stara se da sve budu blagovremeno i tačno saopštene i izvršene/primenjene;
v) Obustavlja izvršenje odluka podređenih mu tela, organa i ustanova koje nisu u saglasnosti sa načelima i učenjem Pravoslavne Crkve, crkvenih Kanona, Ustava Srpske Pravoslavne Crkve, ovog Ustava, ili sa suštinskim interesima Srpske Pravoslavne Crkve, u kojem slučaju će predmet biti razmotren od nadležnog podređenog tela, organa ili ustanove. Ako, imajući u vidu ovo razmatranje, Mitropolit obustavi sprovođenje odluke nadležnog tela ili ustanove, dotični predmet će uputiti na odluku Crkvenom sudu Mitropolije i, ukoliko je potrebno, Svetom arhijerejskom sinodu na konačnu odluku;
g) Uči i prosvećuje sveštenstvo i narod u Mitropoliji rečima, delima i pastirskim poslanicama i vrši nadzor nad crkvenom prosvetom u Mitropoliji;
d) Osniva nove manastire i skitove i o tome izveštava Sveti Arhijerejski Sinod;
đ) Osniva nove parohije u sklopu postojećih crkvenih opština, misionarske parohije, namesništva, i pomoćne organizacije, u sporazumu sa Crkvenim sudom i Upravnim odborom Mitropolije;
e) Određuje nove parohije i njihove crkvene opštine i misionarske parohije u skladu sa Pravilima, u saglasnosti sa Crkvenim sudom i Upravnim odborom Mitropolije;
ž) Daje blagoslov da se podižu, obnavljaju i ukrašavaju crkve, kapele i groblja i svi ostali objekti koji su pod jurisdikcijom Mitropolije, i nastoji da se održavaju u dobrom stanju;
z) Stara se za redovno i pravilno bogosluženje i, uopšte, o crkvenom poretku;
i) Brine se da su crkve, manastiri i misionarske parohije snabdevene svetim antiminsima, svetim mirom, sveštenim odeždama, crkvenim predmetima i bogoslužbenim knjigama, i da se podmiruju na vreme i sve druge njihove potrebe;
j) Rukopolaže dostojna lica u sveštenički čin, upućuje ih na dužnost i daje im gramatu o tome;
k) Dodeljuje kanonske prijeme i otpuste iz sveze klira Mitropolije za sve niže činove, sveštenstvo i monaštvo;
l) Postavlja klirike i monahe na njihove dužnosti i razrešava ih istih;
lj) Informiše Sveti Arhijerejski Sinod o odluci za odlikovanje sveštenih lica koja se ističu primernim životom i crkveno-pastirskim i veroučiteljskim radom i sam ih odlikuje onim što je u njegovoj nadležnosti;
m) Daje, u svojoj nadležnosti, blagoslov i razrešenje u crkvenobračnim i drugim poslovima po propisima svetih Kanona i odlukama Svetog arhijerejskog sabora;
n) Sudi sveštenim licima oba reda i vernima za manje disciplinske prestupe prema Pravilima i postupcima za crkvene sudove Srpske Pravoslavne Crkve izričući, i bez formalnog isleđenja, kazne epitimije ne duže od trideset (30) dana;
nj) U skladu sa Pravilima i postupcima za crkvene sudove Srpske Pravoslavne Crkve, za crkvene krivice sveštena lica odlučuje od sveštenodejstva i određuje im zamenike, a laike lišava prava i počasti, na ne duže od jedne (1) godine dana;
o) Ublažava, ukoliko nađe za shodno, kazne izrečene kao konačne od strane Crkvenog suda Mitropolije, ali samo do polovine određene kazne;
p) Vodi nadzor nad radom arhijerejskih namesnika i sveštenstva oba reda u Mitropoliji;
r) Stara se, uz pomoć Crkvenog suda Mitropolije i Upravnog odbora Mitropolije, da sva crkvena tela i institucije u Mitropoliji obavljaju svoje dužnosti savesno i pravilno i da se svi poslovi izvršuju po postojećim propisima; i
s) Podnosi Svetom Arhijerejskom Saboru godišnji izveštaj i predloge o njegovom arhipastirskom radu i, uopšte, o stanju u Mitropoliji.
9. Mitropolit kao prvi učitelj Mitropolije:
a) Donosi, u sporazumu sa Saborom Mitropolije, odluke o osnivanju bogoslovskih škola i koledža; propisuje nastavni plan i program za bogoslovske i druge škole i podnosi ih Svetom Arhijerejskom Saboru Srpske Pravoslavne Crkve na potvrdu;
b) Postavlja nastavno i vaspitno osoblje za bogoslovske škole i koledže i ostalo kancelarijsko osoblje;
v) U sporazumu sa Upravnim odborom Mitropolije, podnosi predloge Crkvenom saboru za osnivanje versko-obrazovnog odbora, dobrotvornih i drugih ustanova za potrebe Mitropolije;
g) Izdaje Uredbe o veronauci;
d) Podstiče i širi unapređenje bogoslovske literature; i
đ) Postavlja urednika i određuje delovanje zvaničnog glasila i ostalih publikacija Mitropolije.
10. U pogledu ovog Ustava Mitropolit takođe, na osnovu svojih ovlašćenja:
a) Tumači članove ovoga Ustava i sva pravila i uredbe donesene od odgovarajućih crkvenih tela, organa i ustanova;
b) Podnosi na odobrenje Svetom Arhijerejskom Saboru sve usvojene izmene i dopune ovog Ustava; i
v) Vrši sve druge dužnosti i poslove koje, prema ovom Ustavu i kanonskim uredbama Svete Pravoslavne Crkve, spadaju u njegovu nadležnost i koje mu Sveti Arhijerejski Sabor poveri.
ČLAN 10
CRKVENI SUD MITROPOLIJE
1. Crkveni sud Mitropolije (u daljem tekstu „Crkveni sud“) je pomoćni organ Mitropolita za crkveno sudstvo i unutrašnje crkvene poslove.
2. Crkveni sud, kao sudski organ:
a) Sudi krivice sveštenstva oba reda;
b) Sudi krivice vernih koje povlače isključenje iz Crkvene zajednice na određeno vreme ili trajno;
v) Sudi, u svojoj nadležnosti, sporove o valjanosti, poništenju i razvodu crkvenog braka;
g) Donosi rešenja o sporovima između sveštenika; i
d) Donosi rešenja o sporovima u pogledu parohijskih prihoda kao i u vezi nekretnina ili druge crkvene imovine koja je parohijskom svešteniku data na njegovo korišćenje.
3. Crkveni sud, kao organ Mitropolita za poslove unutrašnje crkvene uprave:
a) Nadzire, prema uputstvu Mitropolita, arhijerejska namesništva, parohijsko sveštenstvo i parohijske kancelarije;
b) Saopštava i izvršava naredbe i odluke viših crkvenih vlasti;
v) Pomaže Mitropolitu u svim administrativnim poslovima Mitropolije i izvršava naređenja Mitropolita u poslovima koji spadaju u njegovu ličnu nadležnost;
g) Određuje, u saglasnosti sa Mitropolitom, standardnu naknadu, ako je ima, koja pripada parohijskom svešteniku za parohijska činodejstva;
d) Prema odredbama ovoga Ustava, vodi brigu o inventaru Mitropolije u slučaju premeštaja, penzionisanja ili smrti Mitropolita;
đ) Donosi odluku o promenama i naknadnom uvođenju u crkvene delovodne protokole;
e) Stara se o delovodnom protokolu venčanih; i
ž) Donosi i zavodi dispense.
4. Crkveni sud postupa u saglasnosti sa propisima Svetih kanona, ovog Ustava i Pravilima i postupcima za crkvene sudove Srpske Pravoslavne Crkve, uzimajući u obzir civilne zakone u slučajevima u kojima je to mogućno.
5. Crkveni sud sačinjavaju sudsko veće i administrativno osoblje zajedno.
6. Sudsko veće, koje donosi odluke glasanjem sačinjavaju:
a) Predsednik — Mitropolit ili arhijerejski zamenik; i
b) Dva (2) počasna člana koji imaju zamenike.
7. Predsednik Crkvenog suda je Mitropolit, koji može kao svog zamenika za ovu službu ovlastiti arhijerejskog zamenika.
8. Članove suda zamenjuju određeni zamenici, i ako je neophodno, sekretar Crkvenog suda.
9. Za članove Crkvenog suda, njihove zamenike i sekretare, postavljaju se prvenstveno sveštena lica koja imaju više bogoslovsko i/ili pravno obrazovanje. Kandidati sa svršenom samo srednjom bogoslovskom školom moraju imati najmanje deset godina sudske, crkveno-prosvetne, parohijske ili crkveno-administrativne službe.
10. Članovi Crkvenog suda, njihovi zamenici i sekretar, međusobno, a ni sa predsednikom, ne mogu biti u krvnom srodstvu zaključno sa četvrtim (4) stepenom, a po tazbini i duhovnom srodstvu zaključno sa drugim (2) stepenom.
11. Članove Crkvenog suda, sa odgovarajućim kvalifikacijama, postavlja i razrešava Mitropolit i o tome izveštava Sveti Arhijerejski Sinod.
12. Administrativno osoblje, koje pomaže Sudskom veću Crkvenog suda u svim kancelarijskim i proceduralnim poslovima sačinjavaju:
a) sekretar; i
b) neophodan broj administrativnog osoblja.
13. Crkveno-sudski tužilac i crkveno-sudski branilac, ako za njim ima potrebe, su sveštena lica koja Mitropolit postavlja na ovu dužnost prema slučaju ili je pak tužilac trajno postavljen od Mitropolita. Njegove dužnosti su propisane Pravilima i postupcima za crkvene sudove u Srpskoj Pravoslavnoj Crkvi.
14. Predsednik raspoređuje za rad sve prispele predmete, upućene Crkvenom sudu, po redosledu prispeća ili njihovoj hitnosti. On otvara i zaključuje sednice i rukovodi poslovima pri raspravljanju i suđenju, starajući se da predmeti, koji spadaju u rad Crkvenog suda, budu na vreme završeni i otpravljeni.
15. Eparhijski Crkveni sud donosi punovažno odluke većinom glasova, u veću sastavljenom od predsednika, ili Arhijerejskog zamenika, i dva člana koji glasaju i sekretara. Glasanje počinje od najmlađeg člana suda. Predsednik glasa samo ako su glasovi podeljeni. U slučaju razmimoilaženja u mišljenju Mitropolita i dvojice članova, Mitropolit će sporni predmet podneti Svetom Arhijerejskom Sinodu na razmatranje i konačnu odluku.
16. Sve odluke Crkvenog suda koje ne podležu razmatranju Svetog Arhijerejskog Sinoda su konačne i odmah izvršne. Odluke koje podležu razmatranju Svetog Arhijerejskog Sinoda, izvršne su po njegovoj konačnoj odluci.
17. Član Crkvenog suda, koji je lično zainteresovan ili koji je učestvovao u isleđenju po predmetu rasprave, ne može učestvovati u raspravi.
18. Crkveni sud donosi odluke o izuzeću članova suda. U slučaju takve odluke, člana čije se izuzeće traži zamenjuju arhijerejski zamenik ili sekretar suda.
19. Predsednik i članovi Crkvenog suda daju svoj glas pri odlučivanju potpuno nezavisno, upravljajući se prema svojoj savesti i na osnovu člana deset (10) paragrafa četiri (4) ovog Ustava.
20. Član suda, koji se ne slaže sa odlukom Crkvenog suda, ima pravo da obrazloži svoje odvojeno mišljenje pisanim putem. Odvojeno mišljenje se ne dostavlja parničnim strankama.
21. Sve odluke Crkvenog suda donesene u sednici na kojoj nije predsedavao Mitropolit, podnose mu se na saglasnost i odobrenje. Ako se Mitropolit ne složi sa odlukom Crkvenog suda, predmet sa obrazloženjem vraća sudu na ponovnu raspravu. Ako Crkveni sud ostane pri svojoj prvobitnoj odluci, predmet se, sa obrazloženjem, dostavlja Svetom Arhijerejskom Sinodu koji će dati svoje, obavezujuće, uputstvo. U tom slučaju, obustavlja se izvršenje odluke Crkvenog suda, do konačne odluke Svetog Arhijerejskog Sinoda.
22. Odluke, donete na sednicama Crkvenog suda, zapisuju se odmah u zapisnik, koji potpisuju svi članovi koji su sudili, a takođe, i sekretar.
23. Presude i rešenja, koje se dostavljaju strankama, potpisuju predsednik i sekretar.
24. U delokrugu administracije unutrašnjih crkvenih poslova, Crkveni sud radi po uputstvima i naredbama Mitropolita.
25. Po svešteničkim krivicama, pošto preko svojih organa stekne uvid, Mitropolit donosi odluku ako nađe da je predmet u njegovoj nadležnosti; u protivnom, predaje predmet Crkvenom sudu na postupak.
ČLAN 11
ARHIJEREJSKO NAMESNIŠTVO
1. Arhijerejsko namesništvo je crkveno-teritorijalna jedinica, sačinjena od određenog broja crkvenih opština i parohija. Arhijerejsko namesništvo je pod nadzorom arhijerejskog namesnika koga postavlja i razrešava Mitropolit.
2. Odluke o osnivanju, nazivu, ukidanju i promenama arhijerejskih namesništava donosi Mitropolit u sporazumu sa Crkvenim sudom i Upravnim odborom Mitropolije o čemu izveštava Sveti arhijerejski sinod.
3. Arhijerejska namesništva Mitropolije su sledeća:
a) sidnejsko, koje se sastoji od svih parohija u Novom Južnom Velsu i Australijskoj Prestonoj Teritoriji (АСТ — Australian Capital Territory);
b) brizbejn-velingtonsko, koje se sastoji od svih parohija u Kvinslendu i Novom Zelandu;
v) melburnško, koje se sastoji od svih parohija u Viktoriji i Tasmaniji; i
g) pert-adelajdsko, koje se sastoji od svih parohija u Zapadnoj Australiji, Južnoj Australiji i Severnoj Teritoriji.
ČLAN 12
ARHIJEREJSKI NAMESNIK
1. Arhijerejski namesnik je aktivno ili penzionisano svešteno lice koga postavlja i razrešava Mitropolit. On mora imati iste kvalifikacije potrebne za člana Crkvenog suda. Ovo zvanje je počasno.
2. Dužnost arhijerejskog namesnika je da, najmanje jedanput godišnje, poseti sve parohije i njihove crkvene opštine kao i misionarske parohije unutar svog namesništva da bi brižljivo pregledao i prekontrolisao pastirski, veroučiteljski i administrativni rad parohijskog sveštenstva, kao i poslove parohija i njihovih crkvenih opština kao i misionarskih parohija. O rezultatu pregleda i kontrole podnosi izveštaj Mitropolitu i daje svoje primedbe i predloge.
3. Službene troškove arhijerejskog namesnika, uključujući i putne troškove, snosi crkvena opština ili misionarska parohija koju posećuje. Za njegove druge službene izdatke dodeljuje mu se honorar određen budžetom Mitropolije.
ČLAN 13
SABOR MITROPOLIJE
1. Sabor Mitropolije (u daljem tekstu „Sabor“) je glavno zakonodavno telo Mitropolije u spoljnim poslovima crkvene administracije.
2. Sabor sačinjavaju sledeća lica:
a) predsedavajući Sabora — Mitropolit;
b) aktivno i penzionisano sveštenstvo oba reda;
v) članovi Upravnog odbora Mitropolije i članovi Nadzornog odbora Mitropolije;
g) predsednici Odbora crkvenih opština ili Saveta misionarskih parohija ili njihovi zamenici;
d) jedan (1) član iz svake crkvene opštine ili misionarske parohije izabran na njihovim godišnjim ili vanrednim skupštinama;
đ) predsednica i jedna (1) izabrana delegatkinja Saveza kola srpskih sestara; i
e) predsednik i jedan (1) izabrani delegat Srpskog pravoslavnog omladinskog pokreta Mitropolije (Serbian Orthodox Youth Association - SOYA)(U daljem tekstu „SOYA“).
3. Mitropolit saziva redovno zasedanje Sabora, svake druge godine, trideset (30) dana unapred; određuje vreme i mesto njegovog zasedanja i istim predsedava. Vanredno zasedanje Sabora može biti sazvano trideset (30) dana unapred, odlukom Mitropolita i po njegovom nahođenju, kao i na zahtev dve trećine (2/3) crkvenih opština. Vanredni Sabor rešava samo one predmete zbog kojih je sazvan.
4. Sabor vrši sledeće poslove:
a) Usvaja dnevni red koji je predložen od Upravnog odbora Mitropolije;
b) Usvaja Poslovnik rada za sebe i svoje potčinjene organe predložen od Upravnog odbora Mitropolije;
v) Donosi izmene i dopune ovog Ustava i podnosi ih, preko Mitropolita, na odobrenje Svetom Arhijerejskom Saboru;
g) Donosi izmene i dopune Pravila i Opštih uredaba i podnosi ih Mitropolitu na odobrenje;
d) Donosi i odobrava, u saglasnosti sa Mitropolitom, sve potrebne Lokalne uredbe za potčinjena tela i ustanove Mitropolije;
đ) Razmatra i odobrava izveštaje Upravnog odbora Mitropolije;
e) Usvaja finansijski izveštaj blagajnika Upravnog odbora Mitropolije;
ž) Razmatra i odobrava izveštaj Nadzornog odbora Mitropolije;
z) Razmatra i usvaja izveštaje versko-obrazovnog odbora, dobrotvornih i ostalih ustanova Mitropolije;
i) Primenjuje Uredbe o verskoj prosveti;
j) Razmatra i odobrava izveštaje o stanju u manastirima koji su podneti Mitropolitu;
k) Razmatra i odobrava izveštaje o stanju u parohijama i misionarskim parohijama koje podnose parohijski sveštenici;
l) Razmatra i odobrava izveštaje o stanju u crkvenim opštinama koje podnose crkveni odbori;
lj) Razmatra i odobrava izveštaje o stanju u pomoćnim organizacijama Mitropolije;
m) Bira članove Upravnog i Nadzornog odbora Mitropolije na predlog Mitropolita;
n) Obezbeđuje osnovna materijalna sredstva za Mitropoliju;
nj) Određuje visinu razreza Mitropoliji za svaku crkvenu opštinu i opšte potrebe crkve;
o) Donosi uredbu o minimumu prinadležnosti i beneficija svih sveštenih lica i službenika Mitropolije;
p) Uspostavlja fondove ili zaklade za obezbeđivanje penzionog fonda na nivou Mitropolije;
r) Brine se o finansijskim pitanjima prosvete Crkve i usvaja program prosvete, pripremljen od Mitropolita i zvaničnih prosvetnih tela; i
s) Stara se o svim pitanjima koja se tiču života i napretka Crkve u okviru Mitropolije.
5. Sabor će, između predstavnika i delegata, izabrati jednog (1) potpredsednika sabora, dva (2) sekretara, jednog (1) za engleski i jednog (1) za srpski tekst) i dva (2) overivača zapisnika.
6. Izabrani delegati Sabora biraju se na godišnjoj ili vanrednoj skupštini crkvene opštine, misionarske parohije ili pomoćne organizacije. Svaki kandidat za delegata na Saboru mora biti punopravan član svoje crkvene opštine, misionarske parohije i/ili pomoćne organizacije.
7. Žalbe protiv izbora delegata za Sabor upućuju se preko nadležnog parohijskog sveštenika Upravnom odboru Mitropolije, u roku od osam (8) dana po izboru. Sveštenik je dužan da žalbu odmah prosledi, a ista se mora rešiti na prvoj sednici Upravnog odbora Mitropolije.
8. Svi izabrani delegati crkvenih opština, misionarskih parohija i pomoćnih organizacija moraju posedovati propisana punomoćja, kao što je predviđeno Opštim uredbama. Punomoćja potpisuju paroh ili duhovnik, predsednik i sekretar Odbora crkvene opštine, Saveta misionarske parohije ili Odbora pomoćne organizacije. Verifikacioni odbor pregleda i prihvata punomoćja, shodno Poslovniku Sabora Mitropolije.
9. Crkvena opština koja nije izmirila svoje obaveze prema Mitropoliji gubi pravo na učestvovanje u radu Sabora i preko svog predsednika Crkvenog odbora koji je član Sabora ех officio i preko svojih izabranih članova.
10. Pozvani gosti mogu prisustvovati saborskim sednicama i, uz dopuštenje predsedavajućeg, mogu da pozdrave zasedanje Sabora, ali bez prava da glasaju o odlukama Sabora.
11. Putne troškove aktivnih sveštenika i delegata snose njihove crkvene opštine, misionarske parohije ili pomoćne organizacije; troškove članova Eparhijskog upravnog odbora i Nadzornog odbora Mitropolije snosi Mitropolija.
12. Sve odluke Sabora moraju se doneti tokom trajanja njegovih sednica većinom glasova. Pri jednakoj podeli glasova, odlučuje glas predsedavajućeg. U slučaju da Mitropolit nađe da je odluka Sabora protivna učenju Svete Pravoslavne Crkve ili štetna po nju, predmet se vraća Saboru na ponovno razmatranje. Ako Sabor ostane pri svojoj ranijoj odluci, Mitropolit će predmet dostaviti Svetom Arhijerejskom Sinodu na konačnu odluku.
13. Na kraju svake sednice Sabora, sekretari pripremaju zapisnike koji treba da budu pročitani i usvojeni na idućoj sednici. Ako Sabor odobrava zapisnike, overivači zapisnika i Mitropolit ih potpisuju. Sve odluke Sabora su konačne osim onih koje se podnose Svetom Arhijerejskom Saboru i Svetom Arhijerejskom Sinodu na odobrenje.
14. Spisak saborskih odluka će, u roku od trideset (30) dana, biti poslat svim parohijama i njihovim crkvenim opštinama, misionarskim parohijama i pomoćnim organizacijama koje se moraju pridržavati saborskih odluka bez obzira da li su na Saboru bile zastupljene ili ne.
ČLAN 14
UPRAVNI ODBOR MITROPOLIJE
1. Upravni odbor Mitropolije (u daljem tekstu „Upravni odbor“) jeste izvršna vlast u svim pitanjima spoljne crkvene administracije Mitropolije i izvršni organ Sabora.
2. Upravni odbor sačinjavaju:
a) Predsednik Upravnog odbora — Mitropolit;
b) Šest (6) sveštenih lica, od kojih je jedan (1) arhijerejski zamenik;
v) Šest (6) laika; i
g) Dva (2) zamenika sveštena lica, i dva (2) zamenika laika, koji, u slučaju odsutnosti redovnih članova, zamenjuju ove sa svim pravima i punom odgovornošću.
3. Mandat članova Upravnog odbora traje dve (2) godine tj. u periodu između dva redovna Sabora Mitropolije.
4. Mitropolit postavlja potpredsednika i blagajnika koje bira između članova Upravnog odbora.
5. Upražnjeno mesto člana Upravnog odbora, popunjava se, od članova zamenika, većinom glasova Upravnog odbora u saglasnosti sa Mitropolitom.
6. Sekretara Mitropolije postavlja Mitropolit. On će vršiti dužnost i sekretara Upravnog odbora Mitropolije.
7. Mitropolit je predsednik Upravnog odbora. On saziva Upravni odbor dva puta godišnje u redovno zasedanje i na vanredne sednice kada smatra da je neophodno. Mitropolit predsedava svim sednicama Upravnog odbora osim u sledećim slučajevima:
a) u njegovom privremenom odsustvu, u toku zasedanja, zamenjuje ga potpredsednik Upravnog odbora; i
b) u slučaju da Mitropolit ne može da sazove i da predsedava sednicom Upravnog odbora onda, sa njegovim blagoslovom, arhijerejski zamenik saziva sednicu Upravnog odbora i predsedava njome.
8. Upravni odbor punovažno odlučuje kada je prisutna natpolovična većina članova i donosi odluke većinom glasova prisutnih. Pri jednakoj podeli glasova, odlučuje glas predsedavajućeg. Zapisnik sednica potpisuju predsednik i sekretar.
9. Ako se član Upravnog odbora ne odazove pozivu i neopravdano ne dođe na dve (2) uzastopne sednice ili, prema mišljenju Mitropolita zloupotrebi svoj položaj, Upravni odbor će na njegovo mesto za redovnog člana, na predlog Mitropolita, imenovati jednog sd članova zamenika.
10. Upravni odbor vrši sledeće poslove:
a) Priprema dnevni red Sabora;
b) Donosi odluke o predmetima koji zahtevaju rešenje između redovnih zasedanja Sabora. Odluke Upravnog odbora se podnose Saboru na naknadno odobrenje;
v) Sastavlja predlog dvogodišnjeg budžeta Mitropolije i podnosi njegovu kopiju Saboru na odobrenje;
g) Stara se o sredstvima za podmirenje materijalnih potreba Mitropolije;
d) Rešava o zaduženju i otuđenju imovine Mitropolije i podnosi na konačno odobrenje Saboru;
đ) Osniva, upravlja i raspolaže fondovima Mitropolije i dobrima i drugim korisnim ustanovama i vodi registar svih fondova Mitropolije; objavljuje njihovo stanje i kontroliše sve fondove;
e) Vodi nadzor nad inventarima crkvene imovine u Mitropoliji; vodi brigu da je nepokretna imovina snabdevena dokazima o svojini i da je osigurana; odobrava planove za kupovinu imovine i podizanje crkvenih zgrada;
ž) Unosi u budžet predviđenu sumu za odeljenje Mitropolije za hrišćansku prosvetu;
z) Proučava i priprema Pravilnike upravnih organa i pomoćnih organizacija Mitropolije, crkvenih opština i misionarskih parohija i njihovih tela i pomoćnih organizacija i podnosi na odobrenje Saboru;
i) Nadgleda rad parohija i njihovih crkvenih opština, misionarskih parohija i pomoćnih organizacija i daje im potrebna uputstva i naloge;
j) Odobrava izbor crkvenih i nadzornih odbora crkvenih opština, Saveta misionarskih parohija i Odbora pomoćnih organizacija;
k) Razmatra sporove u parohijama i njihovim crkvenim opštinama, misionarskim parohijama i pomoćnim organizacijama i, po potrebi, razrešava dužnosti njihove odbore i postavlja Privremene odbore;
l) Odobrava sazivanje redovnih godišnjih ili vanrednih skupština crkvenih opština i, ako nađe za shodno izdaje za njih posebne direktive i/ili, šalje na njih svoje izaslanike da predsedavaju ili prisustvuju istim;
lj) Nadgleda da crkveni organi vrše svoje dužnosti na osnovu ovog Ustava i u duhu učenja i načela Srpske Pravoslavne Crkve i vodi nadzor nad onim dobrima, fondovima i zadužbinama koje su poverene na upravu i rukovanje parohijama i njihovim crkvenim opštinama, misionarskim parohijama, manastirima i pomoćnim organizacijama;
m) Prima i odobrava budžete i godišnje finansijske izveštaje parohija i njihovih crkvenih opština, misionarskih parohija, manastira i pomoćnih organizacija; i
n) Održava bratski odnos prema Patrijaršijskom upravnom odboru Srpske Pravoslavne Crkve i podnosi mu godišnji izveštaj o svome radu.
11. O pitanjima koja su hitne prirode i ne mogu biti odložena odlučuje Prezidijum sastavljen od Mitropolita ili arhijerejskog zamenika i, najmanje jednog člana sveštenika i jednog laika člana Upravnog odbora Mitropolije koji žive u blizini sedišta Mitropolije. Odluke donete od Prezidijuma i ostale odluke donete od skraćenog sastava Upravnog odbora povodom određene naročite potrebe dostavljaju se Upravnom odboru na naknadno odobrenje.
12. Žalbe protiv odluka Upravnog odbora Mitropolije podnose se u roku od četrnaest (14) dana, računajući od dana prijema odluke. Ako je u određenom roku žalba predata preporučenom poštom, smatra se da je blagovremeno podneta. Pismena žalba protiv odluka Upravnog odbora Mitropolije mora biti dostavljena preko parohije i Odbora njene crkvene opštine ili preko Saveta misionarske parohije koji, po službenoj dužnosti, žalbu dostavljaju Upravnom odboru Mitropolije koji je doneo dotičnu odluku.
ČLAN 15
NADZORNI ODBOR MITROPOLIJE
1. Nadzorni odbor Mitropolije pregleda celokupno finansijsko poslovanje Mitropolije. Sastoji se od predsednika i dva člana koji se biraju na Saboru, prvenstveno od ljudi koji imaju kvalifikacije i/ili iskustvo u finansijskom nadzoru i knjigovodstvenim poslovima.
2. Nadzorni odbor Mitropolije sastaje se redovno jedanput godišnje (na kraju fiskalne godine), pregleda celokupno finansijsko poslovanje Mitropolije, njene imovine i fondova i podnosi svoj izveštaj Saboru. Nadzorni odbor Mitropolije može pregledati finansijske knjige Mitropolije više puta godišnje, ako je potrebno.
3. Po blagoslovu Mitropolita, Nadzorni odbor Mitropolije pregleda finansijsko poslovanje manastira i skitova i o tome podnosi zaključni izveštaj Mitropolitu.
ČLAN 16
PAROHIJA
1. Parohija je organizovana zajednica pravoslavnih lica na području određene geografske teritorije u Mitropoliji, na čelu sa parohijskim sveštenikom.
2. Na jednoj geografskoj teritoriji može biti više parohija i više od jedne geografske teritorije može biti uključeno u jednu parohiju.
3. Odluke koje se tiču povelja, naziva, granica, ukidanja i promena parohija donosi Mitropolit na osnovu propisa Ustava i u sporazumu sa Crkvenim sudom i Saborom, o čemu obaveštava Sveti Arhijerejski Sinod.
4. Svaki vernik Mitropolije pripada onoj parohiji u kojoj je stalno nastanjen. Odluke o izuzecima od ovog paragrafa može doneti Mitropolit.
5. Parohija ima svoju parohijsku crkvu. Više parohija mogu imati jednu zajedničku crkvu. Ako u jednoj parohiji ima više crkava, samo jedna od njih je parohijska. Ostale crkve su podređene ili filijalne.
6. Parohija ima kancelariju u kojoj se čuvaju pečat, štambilj, matice, protokoli i ostala parohijska arhiva. Ako je pri jednoj crkvi više parohija, za sve njih je jedna parohijska kancelarija, sa zajedničkim maticama i službenim knjigama i jednim pečatom.
7. Parohijska kancelarija mora da poseduje: pečat, štambilj, delovodni protokol, matične knjige: rođenih i krštenih, venčanih, umrlih, primljenih u pravoslavnu veru, domovnik i letopise.
8. Čuvar parohijskog pečata i svih zvaničnih dokumenta parohije je parohijski sveštenik. Sva prepiska i izvodi moraju se izdavati overeni ovim pečatom.
9. Nove parohije se organizuju prema sledećoj proceduri:
a) Pravoslavni Srbi ili drugi pravoslavni vernici, koji žele da organizuju parohiju u okviru Mitropolije, moraju podneti molbu Mitropolitu da im dozvoli organizovanje;
b) Molbu potpisuje najmanje četrdeset (40) srpskih pravoslavnih, ili drugih pravoslavnih porodica koji žele da budu parohijani Mitropolije. Mitropolit, u saglasnosti sa Upravnim odborom Mitropolije, može dozvoliti izuzeće od ovog zahteva;
v) Kad Mitropolit odluči da dozvoli organizovanje nove parohije, izdaće toj parohiji crkvenu povelju i postaviti parohijskog sveštenika;
g) Mitropolit, po ukazanoj potrebi, vrši arondaciju parohije u dve ili više parohija, prema propisima Ustava i Pravila; i
d) Parohija i njena crkvena opština, u kojoj se ukaže potreba za više sveštenika, arondira se u više od jedne parohije, ne crkvene opštine, sa jednim sveštenikom za svaku parohiju. Jedan od njih je starešina hrama i on čuva pečate i crkvena zvanična dokumenta.
10. Kad prelazi iz jedne parohije u drugu, parohijanin će novom parohu predati zapečaćen izvod iz domovnika, sa svim podacima o sebi, potpisan od njegovog prethodnog paroha.
ČLAN 17
PAROHIJSKI SVEŠTENIK
1. Parohijski sveštenik je lice kanonski rukopoloženo i postavljeno od strane Mitropolita na određenu parohiju ili misionarsku parohiju.
2. Kao starešina parohije ili misionarske parohije i njene crkve predstavlja parohiju ili misionarsku parohiju u svim pitanjima i odgovoran je neposredno Mitropolitu.
3. Svaki paroh vrši parohijske dužnosti i vodi svoje parohijske poslove samostalno i nezavisno od bilo kog odbora ili saveta i stoji pod neposrednim nadzorom nadležnog arhijerejskog namesnika i pod vrhovnim nadzorom i upravom Mitropolita i Crkvenog suda.
4. Crkvena opština ili misionarska parohija nije ovlašćena da otpusti svoga sveštenika niti da dovede drugog na njegovo mesto.
5. Parohijski sveštenik može da bude premešten i uklonjen sa parohije ili misionarske parohije jedino po nalogu Mitropolita.
6. Parohijski sveštenik:
a) kao čelovođa svoje parohije ili misionarske parohije je obavezan je da živi na njenoj teritoriji, izuzev ukoliko Mitropolit ne odobri drugačije, u skladu sa lokalnim prilikama;
b) je postavljen ili premešten unutar Mitropolije shodno potrebama Mitropolije odlukom Mitropolita, ех officio, i na osnovu kanona i crkvenog zakonodavstva; i
v) može se penzionisati u svako doba sa blagoslovom Mitropolita. Parohijski sveštenik je obavezan da ide u starosnu penziju u godinama određenim zakonom države u kojoj živi. Mitropolit može da koristi usluge sveštenika i posle navršenih godina za penziju, uz pristanak sveštenika.
7. Gde ima više sveštenika pri jednom hramu, Mitropolit jednog od njih postavlja za starešinu hrama koji je istovremeno i starešina parohijske kancelarije. Starešina hrama je odgovoran za poredak u crkvi i parohijskoj kancelariji.
8. Ako je protiv parohijskog sveštenika podneta tužba, Mitropolit ga može suspendovati do presude Crkvenog suda. Predmet ove vrste ima se smatrati hitnim i Crkveni sud je dužan rešiti takav predmet najdalje u roku od jedne (1) godine.
9. Privremeno suspendovani parohijski sveštenik prima polovinu (1/2) redovnih prinadležnosti a druga polovina pripada njegovom zameniku.
10. Parohijski sveštenik ne može ostaviti parohiju ili misionarsku parohiju upražnjenu bez razrešenja od svog Mitropolita. Datum razrešenja se daje na znanje crkvenoj opštini, parohiji ili misionarskoj parohiji blagovremeno.
11. Pre napuštanja parohije ili misionarske parohije parohijski sveštenik je dužan da svom nasledniku, ili koga odredi Mitropolit, preda u ispravnom stanju matice i druge crkvene knjige, kao i crkvu i crkvenu imovinu kojom je administrirao.
12. Parohijski sveštenik kao glava parohije ili misionarske parohije, u pogledu svoga rada, stoji pod neposrednim nadzorom svoga Mitropolita koji taj nadzor vrši lično ili preko svojih arhijerejskih namesnika. Sveštenik odgovara isključivo pred svojim Mitropolitom i Crkvenim sudom.
13. Sve žalbe parohije i njene crkvene opštine, misionarske parohije ili pojedinaca protiv parohijskog sveštenika, dostavljaju se u pismenoj formi Mitropolitu preko arhijerejskog namesnika a kopija žalbe mora biti dostavljena parohijskom svešteniku. Namesnik je obavezan da, u roku od osam (8) dana od dana prijema žalbi iste propisanim putem, poštom dostavi Mitropolitu na razmatranje i odluku. Mitropolit može predati predmet Crkvenom sudu na dalji postupak.
14. Sve žalbe parohijskog sveštenika protiv parohije ili njene crkvene opštine, misionarske parohije ili pojedinaca parohijski sveštenik upućuje, u pismenoj formi, Mitropolitu a kopija žalbe dostavlja se onome na koga se žali. Mitropolit razmatra predmet i donosi odluku sam ili ga predaje Crkvenom sudu na dalji postupak.
15. Parohijski sveštenik ne sme vršiti obrede u parohiji ili misionarskoj parohiji koja nije njegova, bez dozvole nadležnog sveštenika. U vanrednim okolnostima, Mitropolit može uputiti sveštenika do obavi obred u tuđoj parohiji ili misionarskoj parohiji.
16. Nijedan parohijanin, Odbor crkvene opštine ili Savet misionarske parohije ne može dovoditi nenadležnog sveštenika radi vršenja sveštenih činodejstava. U slučaju ogrešenja o ovu odredbu, Mitropolit, Crkveni sud i/ili Upravni odbor Mitropolije će preduzeti odgovarajuće mere.
17. Među dužnostima parohijskog sveštenika jesu:
a) Da služi Svetu Liturgiju i ostala bogosluženja po crkvenom pravilu;
b) Da redovno propoveda Reč Božiju i poučava svoje verne u hramu i na svakom drugom pogodnom mestu;
v) Da svojim ličnim i porodičnim životom služi svojim parohijanima za primer;
g) Da redovno pohađa bolesne, u njihovim domovima i bolnicama, i pruža im pastirsku brigu i utehu, i da na njima vrši Svete Tajne;
d) Da vodi matične knjige, domovni protokol, letopis parohije i da se stara o crkvenom inventaru i crkvenom blagoljepiju, redu i čistoći u hramu;
đ) Da izdaje zvanične izvode iz matičnih knjiga, overene potpisom i pečatom parohije ili misionarske parohije;
e) Da učestvuje sa punim pravom i odgovornošću u radu Odbora crkvene opštine ili Saveta misionarske parohije, Skupštine crkvene opštine ili misionarske parohije i njihovih pomoćnih organizacija i daje im potrebne instrukcije za rad;
ž) Da, u sporazumu sa Odborom crkvene opštine i/ili misionarske parohije postavlja i otpušta crkvenjake, pojce i tutore, nadzire ih i rukovodi u njihovoj službi; daje im naredbe i upustva;
z) Da čitačima, pojcima, horskim pevačima, crkvenjacima, tutorima i drugim licima u crkvi, radi dostojanstva sveštenog mesta i Svetog bogosluženja, daje uputstva. Sva ova lica su dužna da se strogo pridržavaju uputstava parohijskog sveštenika;
i) Da o svome radu podnosi godišnji izveštaj Mitropolitu i Godišnjoj skupštini svoje crkvene opštine ili misionarske parohije;
j) Da se lično angažuje i podstiče parohijane oko nabavke ili zidanja parohijske crkve, parohijske kuće i drugih crkvenih objekata;
k) Da se stara o napredovanju parohije i njene crkvene opštine ili misionarske parohije; i
l) Da upravlja celokupnim parohijskim prosvetnim programom shodno Uredbama o hrišćanskoj prosveti, izdatim od Mitropolita. U tom radu pomaže mu crkveno-školsko osoblje koje postavlja Mitropolit na predlog parohijskog sveštenika.
18. Prinadležnosti parohijskog sveštenika su:
a) Minimalne godišnje prinadležnosti i beneficije određene od Sabora Mitropolije. Minimum prinadležnosti i beneficija jednak je za sve sveštenike, bez razlike na države u kojima službuju. Godišnje prinadležnosti se usklađuju sa potrošačkim indeksom cena (CPI - Consumer Price Index) države u kojoj sveštenik živi. Osnova je prinadležnost sveštenika za prethodnu godinu (uključujući sva ranija povećanja);
b) Pristojno namešten stan, sa grejanjem/hlađenjem, osvetljenjem, vodom, i službenom upotrebom telekomunikacionih sredstava, ili odgovarajućom nadoknadom u novcu;
v) Penziono osiguranje prema odredbama važećih zakona u Australiji i Novom Zelandu;
g) Osiguranje zaposlenih koje je propisano odredbama važećih zakona u Australiji i Novom Zelandu;
d) Srazmerno plaćanje privatnog zdravstvenog osiguranja za njega, suprugu i maloletnu decu, kako je određeno Lokalnim uredbama, ukoliko nema pravo na javno zdravstveno osiguranje države u kojoj živi;
đ) Odgovarajući dodatak za automobilske troškove i službeno putovanje;
d) Godišnje ili odsustvo nakon dugogodišnje službe (Long-service leave) onako kako je predviđeno zakonima Australije i Novog Zelanda; i
đ) Troškove zamene snosi crkvena opština, ili misionarska parohija. U slučaju da sveštenik ne koristi svoj godišnji odmor i za to vreme obavlja svoje parohijske dužnosti, dobija redovnu platu i može mu se isplatiti neiskorišćeni godišnji odmor. Neisplaćeni godišnji odmori se ne mogu sabirati više od tri (3) godine.
19. Crkvena opština ili misionarska parohija ne mogu smanjiti prinadležnosti i beneficije parohijskom svešteniku bez dozvole Mitropolita i Upravnog odbora Mitropolije.
20. Za vreme dugotrajne bolesti parohijski sveštenik će primati sve svoje redovne prinadležnosti od crkvene opštine ili misionarske parohije u periodu propisanom zakonom države u kojoj živi, ali ne duže od tri (3) meseca. Za to vreme, njegovog zamenika određuje Mitropolit. Prinadležnosti zamenika plaća crkvena opština ili misionarska parohija.
21. U slučaju smrti parohijskog sveštenika, sveštenički fond će isplatiti njegovoj porodici njegove redovne prinadležnosti za najmanje tri meseca, a stan porodici umrlog sveštenika ne može se otkazati najmanje tri meseca od dana njegove smrti. Administratora parohije određuje Mitropolit a njegove prinadležnosti snosi crkvena opština ili misionarska parohija.
22. Svi parohijski sveštenici moraju biti članovi Crkvom ustanovljenih beneficionih programa i Svešteničkog penzionog fonda, u saglasnosti sa odredbama tih programa.
23. Parohijski sveštenik može, radi svojih privatnih poslova, odsustvovati sa parohije samo sa dozvolom Mitropolita, s tim da sebi nađe kanonski prihvatljivog zamenika. Parohijski sveštenik je obavezan da, shodno Lokalnim uredbama njegove crkvene opštine ili misionarske parohije, o tome obavesti Odbor crkvene opštine ili Savet misionarske parohije.
ČLAN 18
ĐAKON
1. Đakon je lice kanonski rukopoloženo i postavljeno od strane Mitropolita na određenu službu u Mitropoliji.
2. Đakon može od Mitropolita biti postavljen za službenika Mitropolije i asistenta u bogosluženjima vršenim od Mitropolita.
3. Saborne crkve obavezno imaju đakona. Ostale parohije ili misionarske parohije mogu imati jednog ili više đakona ukoliko imaju mogućnosti za njihovo izdržavanje i ukoliko to Mitropolit smatra za potrebno.
4. Đakoni pri mitropolitskoj katedri stoje pod neposrednim nadzorom Mitropolita koji im određuje delokrug rada. Đakoni pri mitropolitskoj katedri i parohijski đakoni uživaju sva prava i benificije kao i parohijski sveštenici.
5. Mitropolit postavlja đakone u parohije ili misionarske parohije. Oni pomažu parohijskom svešteniku, odnosno starešini hrama, u vođenju administrativnih i drugih poslova koje im odredi starešina hrama.
6. Godine provedene u đakonskoj službi priznaju se kao i godine provedene u svešteničkoj službi.
7. Đakoni koji oe bave svetovnim poslovima nalaze se pod nadzorom Mitropolita i bivaju pričisleni određenoj parohiji ipi misionarskoj parohiji. Oni mogu bogoslužiti u parohiji ili misionarskoj parohiji i propovedati po blagoslovu Mitropolita i sa znanjem starešine hrama. Crkvena opština ili misionarska parohija nemaju prema njima finansijskih obaveza.
ČLAN 19
CRKVENA OPŠTINA
1. Crkvena opština je organizovana zajednica parohijana na određenom području, sa parohijskim sveštenikom na čelu, koji su se dobrovoljno obavezali, kao članovi crkvenih opština, da pomažu u administraciji i održavanju lokalne crkvene imovine u korist Crkve i njene misije, prema uredbi četiri (4) Opštih uredbi.
2. Jedna ili više parohija mogu imati zajedničku crkvenu opštinu.
3. Odluke koje se tiču povelja, naziva, granica, ukidanja i promena crkvenih opština, donosi Mitropolit u sporazumu sa Crkvenim sudom i Saborom.
4. Nove crkvene opštine biće osnovane na ovaj način:
a) Podnošenjem molbe Mitropolitu, potpisane od strane dve trećine parohijana (2/3), koji se obavezuju da materijalno izdržavaju crkvenu opštinu kao njeni članovi;
b) Prihvatanjem Ustava, Pravila i Opštih uredaba Mitropolije;
v) Podnošenjem nacrta Lokalnih uredaba crkvene opštine usaglašenog sa Ustavom, Pravilima i Opštim uredbama Mitropolije;
g) Podnošenjem molbe za osnivanje fonda za kupovinu imanja za podizanje crkve i drugih zgrada;
d) Podnošenjem predračuna i plana za gradnju crkve, škole i drugih objekata; i
đ) Po prijemu gore navedenog i ispitivanja mogućnosti osnivanja crkvene opštine u jednoj parohiji, Mitropolit će doneti odluku u saglasnosti sa Upravnim odborom Mitropolije i Crkvenim sudom, o čemu izveštava Sabor. Kad Mitropolit donese odluku o osnivanju nove crkvene opštine, izdaće toj opštini povelju.
5. Svaki kršteni i miropomazani pravoslavni hrišćanin je parohijan i član crkvene opštine na teritoriji gde stanuje. Dužan je da ispunjava verske, moralne i socijalne obaveze parohijana u svom životu; verno učestvuje u Svetoj Liturgiji i u drugim bogosluženjima; redovno prima Svete Tajne; poštuje sve crkvene vlasti; pokoran je u pitanjima vere, učenja i crkvenog poretka; pomaže materijalno i finansijski Crkvu u njenoj misiji; delatan je svedok i primer drugim ljudima u ispovedanju Pravoslavne vere i predanja.
6. Prema ovom Ustavu, samo članovi crkvene opštine imaju pravo da prisustvuju, učestvuju i glasaju na skupštinama crkvene opštine, i mogu takođe da budu nominovani i birani u Crkveni odbor i za delegate na Saboru Mitropolije.
7. Da bi se jedan parohijanin (parohijanka) mogao smatrati punopravnim članom crkvene opštine i imati prava i privilegije pomenuta napred i drugde u Ustavu i u Pravilima, mora najmanje da:
a) Bude parohijanin (parohijanka) dotične parohije ne kraće od poslednjih šest (6) meseci;
b) Ispunjava sve verske i moralne dužnosti, kako je opisano napred u paragrafu 5;
b) Da bude najmanje 18 godina star;
v) Da uredno daje priloge ili ispunjava starateljske obaveze;
g) Da se upravlja prema propisima ovog Ustava, Pravila, Opštih uredaba i Lokalnih uredaba; i
d) Da sarađuje u svakom pogledu za dobro i napredak parohije i njene crkvene opštine.
8. Svaka crkvena opština će primeniti proceduru i voditi Registar, kako je propisano Opštim uredbama, da bi omogućila parohijskom svešteniku i Upravnom odboru da ustanove da li se jedan parohijanin može smatrati članom crkvene opštine. Parohijski sveštenik, u saradnji sa Upravnim odborom, nadgleda održavanje Registra članstva crkvene opštine.
9. U slučaju da je crkvena opština ugašena, isti uslovi navedeni napred u paragrafima jedan (1), pet (5) i sedam (7) primenjuju se da bi se ustanovilo može li se jedan parohijanin smatrati starateljem misionarske parohije.
10. Ako parohijski sveštenik i Upravni odbor utvrde da jedan parohijanini nije kvalifikovan za člana crkvene opštine i ako svojim delovanjem radi suprotno dobrobiti crkvene opštine, predložiće Godišnjoj skupštini crkvene opštine njegovo isključenje iz registra članstva crkvene opštine.
11. Parohijan koji se više ne smatra članom crkvene opštine kao i onaj koji je isključen iz registra članstva crkvene opštine, ima pravo žalbe godišnjoj Skupštini preko Crkvenog odbora, u roku od četrnaest (14) dana, počevši od dana prijema odluke Crkvenog odbora. Na odluku godišnje Skupštine može se žaliti Upravnom odboru Mitropolije. Odluka Upravnog odbora Mitropolije je konačna i obavezujuća za obe strane.
12. Niko ne može biti član više od jedne crkvene opštine.
13. Po ispunjenju uslova iz člana devetnaest (19) paragraf sedam (7), novi parohijan crkvene opštine stiče status punopravnog člana crkvene opštine pospe šest (6) meseci, po isteku kog perioda će imati prava i obaveze kao što je navedeno u članu devetnaest (19) paragraf šest (6), i drugim mestima u ovom Ustavu i Pravilima.
14. Ako se član crkvene opštine preseli iz oblasti jedne parohije i crkvene opštine u drugu, smatraće se članom crkvene opštine i u novoj parohiji i crkvenoj opštini.
ČLAN 20
SKUPŠTINA CRKVENE OPŠTINE
1. Skupština crkvene opštine (u daljem tekstu „Skupština“) je zakonodavno telo crkvene opštine u spoljašnjim poslovima lokalne uprave. Skupštinu sačinjavaju svi članovi crkvene opštine. Parohijski sveštenik je, u ime Mitropolita, predsedavajući na Skupštini, ako nije drugačije određeno na osnovu paragrafa osam (8) ovog člana Ustava.
2. Odluku o dnevnom redu i mestu održavanja Skupštine donosi Crkveni odbor s tim da se Godišnja skupština mora održati u roku od četiri (4) meseca od kraja finansijske godine crkvene opštine. Štampani poziv sa dnevnim redom upućuje se članovima crkvene opštine najmanje četrnaest (14) dana pre Skupštine. Parohijski sveštenik objavljuje u hramu vreme i mesto održavanja Skupštine. „Pitanja i predlozi“ koji nisu predviđeni na dnevnom redu moraju biti dostavljeni najmanje jednu nedelju dana pre održavanja Skupštine i biće uvršćeni u dnevni red, ukoliko tako odluči Crkveni odbor.
3. Parohijski sveštenik otvara Skupštinu molitvom i otvara nominaciju za izbor preostalog dela predsedništva skupštine: potpredsednika, sekretara.
4. Skupština crkvene opštine obavlja sledeće poslove:
a) Bira predsedništvo Skupštine, izuzev samog predsednika Skupštine;
b) Bira delegate za Sabor Mitropolije;
v) Bira Odbor crkvene opštine, nominacioni odbor za iduću godinu i druge potrebne odbore;
g) Bira, postavlja i razrešava Imovinsko povereništvo ili članove Imovinskog povereništva, ukoliko ih ima;
d) U saglasnosti sa ovim Ustavom, Pravilima i odlukama Sabora Mitropolije i shodno predloženom budžetu, rešava o prinadležnostima i dodatnim beneficijama parohijskog sveštenika, kao i o platama drugog osoblja Crkvene opštine;
đ) Uključuje u Lokalne uredbe bilo koju promenu tarifnika određenog Opštim uredbama usled specifičnih uslova u parohiji, odobrenu od Upravnog odbora Mitropolije;
e) Donosi odluke za gradnju i popravku crkve, škole, parohijskog doma i drugih zgrada, održavanje crkvenih objekata i investiranje za unapređenje imovine Crkvene opštine, i svoje odluke, sa planovima, građevinskim predračunima i drugim dokumentima, dostavlja Upravnom odboru Mitropolije na odobrenje;
ž) Raspravlja i ostala pitanja i predloge koji se tiču Crkvene opštine;
z) Predlaže poslovnik rada Skupštine koji mora biti odobren od Upravnog odbora Mitropolije;
i) Usvaja, izmenjuje i uklanja Lokalne uredbe crkvene opštine; usvaja, izmenjuje i uklanja pravilnike pomoćnih organizacija Crkvene opštine starajuđi se da je sve gorenavedeno najpre pismeno odobreno od Upravnog odbora Mitropolije;
j) Usvaja Parohijski prosvetni program ako je odobren od Mitropolita i, u saglasju sa Uredbama verskog obrazovanja, obezbeđuje u svom nacrtu budžeta materijalna sredstva za ostvarenje programa; i
k) Usvaja budžet i godišnji finansijski izveštaj Crkvene opštine i podnosi ih pravnom odboru Mitropolije na odobrenje.
5. U slučaju da se u toku godine pojave važna pitanja, koja prevazilaze nadležnost Crkvenog odbora, a rešenje se ne može odlagati do sledeće Redovne godišnje skupštine, po pismenom odobrenju Mitropolita, Odbor crkvene opštine može sazvati Vanrednu skupštinu koja rešava samo pitanja zbog kojih je sazvana.
6. Na pisani zahtev jedne polovine (1/2) punopravnih članova Crkvene opštine, ili na zahtev Upravnog odbora Mitropolije, Odbor crkvene opštine je dužan sazvati Vanrednu skupštinu.
7. Za Vanrednu skupštinu, na kojoj se rešavaju pitanja prodaje, kupovine, zaduženja ili iznajmljivanja crkvene imovine na period duži od deset (10) godina, uključujući i same uslove zaduženja i drugih opterećenja crkvene imovine, kao i pitanja gradnje novih i značajnih izmena na postojećim objektima, mora se dobiti pismeni blagoslov Mitropolita u ime Upravnog odbora Mitropolije.
8. Mitropolit može poslati svog predstavnika/e da predsedavaju ili nadgledaju održavanje bilo koje skupštine crkvene opštine.
9. Kvorum na Skupštinama, Godišnjim ili Vanrednim, čini prosta većina (tj. 50% + 1) članova crkvene opštine. U slučaju da kvorum nije postignut, saziva se, u roku od četrnaest (14) dana, druga Skupština, na kojoj su punovažne odluke koje donose prisutni članovi crkvene opštine.
10. Pitanja koja se odnose na kupovinu, otuđenje ili zaduženje (tj. dugogodišnje iznajmljivanje ili stavljanje pod hipoteku) imovine Crkvene opštine, mogu se rešavati samo ako je ostvaren kvorum od dve trećine (2/3) članova crkvene opštine. U slučaju da kvorum nije ostvaren, Mitropolit za sledeću Vanrednu skupštinu može smanjiti ovaj dvotrećinski (2/3) kvorum.
11. Sve odluke Godišnjih ili Vanrednih skupština donose se prostom većinom glasova prisutnih članova crkvene opštine, ukoliko Ustavom, Pravilima ili Lokalnim uredbama crkvene opštine nije zahtevana drugačija većina. U slučaju podeljenih glasova, odlučuje glas predsedavajućeg.
12. Parohijski sveštenik kao predsedavajući može udaljiti sa Skupštine svakog člana crkvene opštine koji zloupotrebljava svoje pravo, pravi nered i ometa Skupštinu u njenom radu.
13. Kad Skupština prekorači svoja ovlašćenja i/ili spreči izvršenje naredaba Mitropolita, Crkvenog suda ili Upravnog odbora Mitropolije, Upravni odbor Mitropolije će takve odluke Skupštine poništiti. Do nove Skupštine, Upravni odbor Mitropolije može upravu dotične crkvene opštine poveriti starom Odboru ili postaviti Privremeni odbor. Upravni odbor Mitropolije će odobriti sazivanje nove Skupštine pošto bude dobio dovoljno dokaza da će nova Skupština biti održana po propisima Ustava, Pravila i Opštih i Lokalnih uredaba.
14. Gde dve ili više parohija sa svojim crkvenim opštinama žele da se ujedine, Odbori ovih crkvenih opština moraju obezbediti načelnu saglasnost za to od Mitropolita i Upravnog odbora Mitropolije. Spajanje mora odobriti dve trećine (2/3) članova crkvene opštine prisutnih na Skupštinama svake od ovih crkvenih opština, pismenim putem, četrnaest (14) dana unapred. Odluke sa ovih Skupština se dostavljaju Mitropolitu i Upravnom odboru Mitropolije na odobrenje.
15. Odluke koje se tiču pravnog uređenja, naziva, ukidanja i menjanja crkvenih opština donosi Mitropolit u skladu sa odredbama ovog Ustava i u saradnji sa Crkvenim sudom i Saborom.
ČLAN 21
ODBOR CRKVENE OPŠTINE
1. Odbor crkvene opštine (u daljem tekstu „Odbor“) je izvršni organ Skupštine crkvene opštine koji vrši poslove crkvene opštine na osnovu datih mu ovlašćenja.
2. Odbor sačinjavaju:
a) Parohijski sveštenik;
b) Predsednik;
v) Potpredsednik;
g) Sekretar;
d) Blagajnik;
đ) Crkveni tutori;
e) Član iz svake pomoćne organizacije crkvene opštine koji je njen predsednik; i
ž) Određeni broj članova, predviđenih Lokalnim uredbama crkvene opštine.
3. Mandat članova Odbora traje od jedne do druge Godišnje skupštine. Služba predsednika se ne može vršiti u više od tri uzastopna mandata (osim ako nije drugačije određeno Lokalnim uredbama).
4. Biti član Odbora podrazumeva služenje Crkvenoj opštini i svi su pozvani da dostojno predstavljaju Hrista i Pravoslavnu veru pred drugima u svim vidovima života; služba članova Crkvenog odbora je počasna.
5. Kandidati za članove Odbora moraju biti članovi Crkvene opštine najmanje poslednje dve (2) godine i ispunjavati sve odrednice Ustava opisane u članu devetnaest (19), paragraf jedan (1) pet (5) i sedam (7).
6. Kandidate za članove Odbora predlaže Nominacioni odbor, izabran na prethodnoj Godišnjoj skupštini, osim ako nije drugačije određeno Lokalnim uredbama:
a) Nominacioni odbor sačinjavaju parohijski sveštenik i ne manje od tri (3) a ne više pet (5) članova crkvene opštine;
b) Nominacioni odbor počinje svoj rad najkasnije tri (3) meseca pre Godišnje skupštine. Svaki član crkvene opštine koji želi da služi u Odboru treba da o tome izvesti Nominacioni odbor;
v) Parohijski sveštenik objavljuje u parohijskom listu i u crkvi imena članova Nominacionog odbora; i
g) Najkasnije dve (2) nedelje pre Godišnje skupštine Nominacioni odbor objavljuje parohijanima listu nominacija, ako je odobrena od parohijskog sveštenika.
7. Svi kandidati koji su zainteresovani da služe u Odboru sastaju se sa parohijskim sveštenikom koji će im na tom sastanku objasniti ovaj Ustav i Pravila kao i neophodnost potvrde izbora, tj. dobijanje Arhijerejskog blagoslova od Mitropolita. Po zatvaranju sednice, kandidati moraju potpisati izjavu u kojoj izjavljuju da razumeju ovaj Ustav i Pravila koja će poštovati kao i potvrdu, tj. Arhijerejski blagoslov od Mitropolita.
8. Ako za jednu službu postoji više od jednog (1) kandidata, glasa se tajno.
9. Po izboru Odbora, lista novoizabranih članova Odbora se zajedno sa overenim zapisnikom Skupštine dostavlja Upravnom odboru Mitropolije na odobrenje. Ovu listu potpisuju paroh kao predsedavajući i sekretar Skupštine.
10. Žalbe protiv izbora Odbora ili pojedinih članova se podnose Upravnom odboru Mitropolije, u roku od osam (8) dana od dana izbora, preko parohijskog sveštenika. Ako Mitropolit nađe da je žalba opravdana i dovoljno dokumentovana, zadržaće potvrdu izbora, a poslove crkvene opštine obavljaće stara uprava ili postavljeni Privremeni odbor, sve do donošenja konačne odluke Mitropolita.
11. Mitropolit može potvrditi novoizabrane članove Odbora za koje nađe da poseduju potrebne kvalifikacije a odložiti potvrdu samo onih članova protiv kojih je žalba uložena.
12. Novoizabrani članovi Odbora polažu propisanu zakletvu u parohijskoj crkvi, pred parohijskim sveštenikom i u prisustvu crkvene opštine, i tog momenta se smatraju članovima tela za koja su izabrani. Osoba koja odbije da položi zakletvu, ne može se primiti dužnosti člana Odbora.
13. Kada god se ukaže upražnjeno mesto u Odboru, popunjava se direktnim postavljenjem od Mitropolita na predlog Odbora i parohijskog sveštenika, s tim što Mitropolit polaže pravo da se mesto popuni na Vanrednoj skupštini.
14. U slučaju da Upravni odbor Mitropolije utvrdi da Odbor ne vrši svoju dužnost pravilno, shodno učenju i propisima Crkve, Upravni odbor Mitropolije može da razreši postojeći Odbor i postavi Privremeni odbor koji će obavljati osnovne poslove Crkvene opštine dok Upravni odbor Mitropolije ne ustanovi da su se prilike normalizovale za izbor novog Odbora.
15. Odbor saziva predsednik jedanput mesečno. U slučaju da Upravni odbor Mitropolije ili većina članova Odbora zahteva sazivanje sednice, predsednik je dužan da sazove sednicu Odbora.
16. Odbor može donositi važeće odluke ukoliko je na sednici prisutna većina njegovih članova, pod uslovom da su parohijski sveštenik i predsednik Odbora prisutni ili da su pregledali dnevni red i dali svoj pismeni pristanak da se sednica održi u njihovom odsustvu. Odluke se donose većinom glasova prisutnih članova. Ako su glasovi podeljeni, odlučuje glas predsedavajućeg.
17. Upravni odbor Mitropolije može, na zahtev Odbora, ili po službenoj dužnosti, da isključi iz Odbora člana koji zanemari svoju dužnost i bez opravdanja ne učestvuje na tri (3) uzastopne sednice, ili se ne pokorava odlukama i naredbama viših crkvenih vlasti ili ometa njihovo izvršenje.
18. Odbor vrši sledeće poslove:
a) Objavljuje dan, vreme i mesto održavanja Redovne godišnje ili Vanredne skupštine;
b) Uredno vodi Registar članova crkvene opštine;
v) U svim prilikama zastupa interese Crkve;
g) Izvršuje odluke Skupštine i naredbe Mitropolita, Crkvenog suda i/ili Upravnog odbora Mitropolije;
d) Predlaže Skupštini poziciju u budžetu za pune prinadležnosti i dodatne beneficije svešteniku;
đ) Postavlja i otpušta zaposleno osoblje crkvene opštine i predlaže Skupštini poziciju u budžetu za njihove plate i stara se da se plate isplaćuju na vreme i pravilno;
e) Traži odobrenje od Mitropolita da uputi zvaničan poziv u posetu Crkvenoj opštini lica izvan jurisdikcije Mitropolije;
ž) Drži evidenciju pokretne i nepokretne imovine Crkvene opštine u njenoj arhivi;
z) Predlaže načine za obezbeđivanje fondova za gradnju i opravku crkve, škole, parohijskog doma i drugih zgrada; planove i građevinske predračune za njihovo unapređenje dostavlja Skupštini na početno odobrenje, i nakon toga, isto dostavlja Upravnom odboru Mitropolije na konačno odobrenje;
i) Upravlja imovinom Crkvene opštine i podmiruje sve njene potrebe;
j) Priprema dnevni red za Skupštinu i brine se o svim stvarima potrebnim za rad Skupštine;
k) Priprema i predlaže Skupštini nacrt budžeta i godišnje finansijske izveštaje na pregled i usvajanje i dostavlja isto Upravnom odboru Mitropolije na konačno odobrenje;
l) Podnosi Skupštini izveštaje o svome radu;
lj) Stara se da ostvari budžet Crkvene opštine;
m) Brine se o crkvenoj biblioteci;
n) Redovno nadgleda stanje, održavanje, red i čistoću svih objekata Crkvene opštine; i
nj) Uredno plaća propisane razreze i finansijske obaveze Mitropoliji, u skladu sa odlukama Sabora i naredbama Upravnog odbora Mitropolije.
19. Odbor je dužan da se u celokupnom svom radu i donošenju svih odluka strogo pridržava odredaba ovog Ustava, Pravila, Uredaba i Lokalnog pravilnika crkvene opštine, kao i svih uputstava Mitropolita, Crkvenog suda i/ili Upravnog odbora Mitropolije.
20. Primedbe pojedinih članova crkvene opštine povodom odluka Odbora moraju biti podnete Odboru u pisanoj formi koji, po službenoj dužnosti, ima iste proslediti Upravnom odboru Mitropolije u roku od osam (8) dana.
21. Pored sveštenika, predsednik Odbora je zakoniti predstavnik crkvene opštine i pred građanskim i pred crkvenim vlastima.
22. Predsednik saziva Odbor na sednice, iste otvara i zaključuje, predlaže predmete za raspravu, iznosi ih na glasanje i objavljuje zaključke i odluke. Vodi računa da na sednici vlada mir i poredak i da se svi prisutni članovi strogo pridržavaju dnevnog reda. On je zakoniti čuvar pečata crkvene opštine, koji se čuva u kancelariji crkvene opštine.
23. Kad je predsednik Odbora sprečen da obavlja svoje dužnosti, zamenjuje ga potpredsednik.
24. Predsednik Odbora je, po položaju (ех officio), delegat Sabora Mitropolije iz svoje crkvene opštine. Kad je on sprečen da učestvuje, zamenjuje ga potpredsednik. Kad predsednik ili potpredsednik, izabrani član ili njegov zamenik, ne mogu prisustvovati Saboru, Odbor crkvene opštine može im odrediti zamenike.
25. Predsednik i ostali članovi Odbora i svi članovi Crkvene opštine obavezni su da štite dostojanstvo i čast parohijskog sveštenika i od njega ne mogu tražiti ništa što bi umanjilo njegov ugled.
26. Sekretar crkvene opštine vodi zapisnike sednica Odbora. On vodi korespondenciju Crkvene opštine, koju, zajedno sa predsednikom, potpisuje. Vodi delovodni protokol crkvene opštine; u sporazumu sa parohijskim sveštenikom vodi Registar članova crkvene opštine; i čuva arhivu crkvene opštine isključivo u crkvenoj kancelariji.
27. Blagajnik vodi dnevnik blagajne o svim rashodima i prihodima tokom godine; vodi Registar članova crkvene opštine imajući u vidu njihove priloge ili starateljske obaveze; prima novac i deponuje ga u banku, isplaćuje prinadležnosti parohu i plate drugom osoblju i plaća sve račune. Blagajnik podnosi finansijski izveštaj Odboru i Godišnjoj skupštini. Odgovoran je za plaćanje svih razreza Mitropoliji. Crkveni odbor može postaviti knjigovođu da pomaže blagajniku.
28. Dužnosti tutora su da su redovno u crkvi na svim bogosluženjima; da primaju novac od prodaje sveća, tasa i ostalih priloga, da tako primljeni novac predaju blagajniku, i da se brinu o ostalim potrebama u vezi sa crkvom i crkvenim obredima.
ČLAN 22
NADZORNI ODBOR CRKVENE OPŠTINE
1. Nadzorni odbor crkvene opštine (u daljem tekstu „Nadzorni odbor“) je sastavljen od dva (2) ili više članova, izabranih na Godišnjoj skupštini. Skupština može umesto Nadzornog odbora angažovati profesionalnu računovodstvenu firmu (Certified Public Accountant) sa iskustvom i neophodnom akreditacijom da obavi nadzor finansijskih knjiga Crkvene opštine.
2. Kandidati za članove Odbora moraju biti članovi crkvene opštine najmanje poslednje dve (2) godine i ispunjavati sve odrednice Ustava opisane u članu devetnaest (19), paragraf jedan (1), pet (5) i sedam (7).
3. Po izboru Nadzornog odbora, lista novoizabranih članova Nadzornog odbora se dostavlja Upravnom odboru Mitropolije na odobrenje. Ovu listu potpisuju paroh kao predsedavajući i sekretar Skupštine.
4. Žalbe protiv izbora Nadzornog odbora ili pojedinih članova se podnose Upravnom odboru Mitropolije, u roku od osam (8) dana od dana izbora, preko parohijskog sveštenika. Ako Mitropolit nađe da je žalba opravdana i dovoljno dokumentovana, zadržaće potvrdu izbora, a poslove Nadzornog odbora obavljaće prošli Nadzorni odbor ili postavljeni Privremeni odbor, sve do donošenja konačne odluke Mitropolita.
5. Mitropolit može potvrditi novoizabrane članove Nadzornog odbora za koje nađe da poseduju potrebne kvalifikacije a odložiti potvrdu samo onih članova protiv kojih je žalba uložena.
6. Novoizabrani i potvrđeni članovi Nadzornog odbora polažu propisanu zakletvu u parohijskoj crkvi, pred parohijskim sveštenikom i u prisustvu Crkvene opštine, i tog momenta se smatraju članovima tela za koja su izabrani. Osoba koja odbije da položi zakletvu, ne može se primiti dužnosti člana Nadzornog odbora.
7. Nadzorni odbor se sastaje najmanje jedanput tokom finansijske godine i pregleda celokupno finansijsko poslovanje crkvene opštine i svoj izveštaj podnosi Godišnjoj skupštini.
8. Nadzorni odbor može izvršiti pregled finansijskog poslovanja crkvene opštine i češće u toku godine, ako se za to ukaže potreba, ili ako to zahteva Upravni odbor Mitropolije.
ČLAN 23
MISIONARSKA PAROHIJA
1. Misionarska parohija je organizovana zajednica pravoslavnih lica na području određene teritorije u Mitropoliji sa sveštenikom na čelu, koja ne ispunjava uslove predviđene ovim Ustavom neophodne za postojanje parohije kako je propisano članom šesnaest (16) paragraf devet (9) tačka b ovog Ustava.
2. Na prostoru jedne geografske teritorije može biti više od jedne misionarske parohije i više takvih mesta mogu sačinjavati jednu misionarsku parohiju sa parohijskim sveštenikom na čelu i Savetom misionarske parohije koje Mitropolit postavlja na osnovu preporuke parohijskog sveštenika određujući delokrug njihovog rada.
3. U misionarskoj parohiji, ili tamo gde je crkvena opština rasformirana, primenjuje se isti kriterijum kao u članu devetnaest (19) paragrafi jedan (1), pet (5) i sedam (7) da bi se procenilo može li se neki od parohijana smatrati starateljem misionarske parohije.
4. Odluke koje se tiču povelja, naziva, granica, ukidanja i promena parohija donosi Mitropolit u skladu sa propisima ovog Ustava i u sporazumu sa Crkvenim sudom Mitropolije i Saborom Mitropolije.
ČLAN 24
MANASTIR
1. Manastir je osveštano mesto sa hramom i drugim zdanjima kao obitavalištem lica monaškog reda, sabranih u duhovnu zajednicu svečanim zavetima devičanstva, siromaštva i poslušnosti i posvećenih molitvi i radu. Manastir služi određenim duhovnim i dobrotvornim ciljevima.
2. Odluke koje se tiču osnivanja novih manastira, muških i ženskih, spajanju ili ukidanju postojećih, donosi Mitropolit. O tome izveštava Sveti Arhijerejski Sinod, koji za to daje konačno odobrenje.
3. Za osnivanje novog manastira, život obitelji i njen opstanak, moraju se prvo osigurati moralni uslovi i materijalna sredstva.
4. Vrhovna vlast nad svim manastirima u Mitropoliji je Mitropolit.
5. Svi manastiri se vladaju prema Posebnim uredbama za unutrašnji i spoljašnji manastirski život koje donosi Sveti Arhijerejski Sabor.
ČLAN 25
POMOĆNE ORGANIZACIJE
1. Crkvene pomoćne organizacije mogu biti organizovane na nivou Mitropolije, crkvene opštine ili misionarske parohije.
2. Odluke koje se tiču povelja, naziva, granica, ukidanja i promena pomoćnih organizacija, donosi Mitropolit u skladu sa propisima ovog Ustava, Pravila, Opštih uredaba i Lokalnih pravila.
3. Pomoćne organizacije na nivou Mitropolije, kao što su Savez kola srpskih sestara, Srpski pravoslavni omladinski pokret (Serbian Orthodox Youth Association — SOYA), koledži i druge škole, horski savezi, folklorna društva, sportske sekcije, omladinske organizacije i starački domovi, pomažu Mitropoliji u ostvarenju njenih ciljeva i nalaze se pod kontrolom vlasti Mitropolije i pod njenim Ustavom. Svaka pomoćna organizacija Mitropolije je obavezna da pomaže Mitropoliji na način koji Mitropolija smatra podesnim.
4. Pomoćne organizacije na nivou Mitropolije imaju svoje sopstvene Pravilnike, koji mora najpre da budu odobreni od strane Mitropolita i Upravnog odbora Mitropolije, koji su u saglasnosti sa ovim Ustavom, Pravilima i Opštim uredbama.
5. Mitropolit, u sporazumu sa Upravnim odborom Mitropolije, nadgleda rad ovih pomoćnih organizacija i daje im potrebne naredbe i uputstva, starajući se da su aktivnosti svake od tih organizacija u pravnim okvirima ovog Ustava i u skladu sa učenjem Crkve.
6. Svaki od članova pomoćnih organizacija na nivou Mitropolije mora da bude parohijanin parohije u kojoj je nastanjen.
7. Pomoćne organizacije crkvene opštine ili misionarske parohije, kao što su kolo srpskih sestara, ogranak Srpskog pravoslavnog omladinskog pokreta — SOYA, hor, folklorni sastav, škola verske nastave ili srpskog jezika, sportske i omladinske organizacije, klub penzionera, i druge, mogu biti formirane pri Crkvenoj opštini ili misionarskoj parohiji, radi ostvarenja njihovih ciljeva i potreba.
8. Pomoćne organizacije na crkvene opštine ili misionarske parohije imaju svoje Pravilnike, odobrene od strane Skupštine Crkvene opštine ili Misionarske parohije, potvrđene od Mitropolita i Upravnog odbora Mitropolije, i moraju biti u saglasnosti sa ovim Ustavom, Pravilima i Opštim uredbama.
9. Parohijski sveštenik i Odbor crkvene opštine ili Savet misionarske parohije nadgledaju rad ovih Pomoćnih organizacija i daju im potrebne naredbe i uputstva, starajući se da svaka od tih organizacija deluje u okviru ovog Ustava i u skladu sa učenjem Crkve.
10. Svaki član pomoćnih organizacija crkvene opštine ili misionarske parohije mora biti parohijanin parohije u kojoj živi.
11. U slučaju da je pomoćna organizacija crkvene opštine ili misionarske parohije raspuštena sama od sebe i Skupština crkvene opštine ili misionarske parohije ne mogu biti sazvani, Mitropolit i Sabor imaju moć da objave da je narečeni entitet razrešen i ugašen.
12. Imovina ugašenog entiteta se stava na raspolaganje Mitropoliji da služi prevashodno obnavljanju crkvenog života na teritoriji na kojoj je entitet funkcionisao, ili kako Sabor odredi.
ČLAN 26
IMOVINA
1. Sve nekretnine i pokretno vlasništvo Mitropolije i njenih sastavnih konstitutivnih tela, pomenute u ovom članu, drže se u jemstvu radi upotrebe i za dobro svih članova Mitropolije.
2. Imovina Mitropolije:
a) Mitropolija je vlasnik pokretne i nepokretne imovine koju ona kupi, koja joj je darovana ili prenesena na nju, uključujući ali se ne ograničavajući na: mitropolitsku rezidenciju, mitropolitske kancelarije, povereništva, fondove, ustanove, fondacije, i bilo koje i sve druge nekretnine i pokretnu imovinu, koja služi potrebama Mitropolije;
b) Sabor i Upravni odbor Mitropolije su crkveno-administrativne vlasti koje, u skladu sa ovim Ustavom i Opštim uredbama kao i zakonima države gde se imovina nalazi, održavaju, kontrolišu i upravljaju nekretninama i pokretnom imovinom Mitropolije;
v) Pokretna i nepokretna imovina Mitropolije služe i mogu da budu upotrebljene, isključivo, u versko-crkvene, prosvetne i dobrotvorne svrhe;
g) Sva nepokretna imovina Mitropolije je čuvana od Imovinskog jemstva Mitropolije (Corporation limited by guarantee). Imovinsko jemstvo Mitropolije (Corporation limited by guarantee) je istovetnog sastava kao Upravni odbor Mitropolije sa Mitropolitom kao njegovim predsednikom. Tapije sve nepokretne imovine Mitropolije, misionarskih parohija i manastira su čuvane od Imovinskog jemstva Mitropolije;
d) Nepokretna imovina Mitropolije ne može biti kupljena, prodata, iznajmljena, zakupljena ili založena na bilo koji način bez dozvole Sabora. Samo u izuzetnim slučajevima, u slučaju da nema dovoljno vremena da se sazove Sabor, nepokretna imovina može biti kupljena i kupljena imovina zadužena sa odobrenjem Upravnog odbora Mitropolije koju Sabor naknadno potvrđuje. Pokretna imovina Mitropolije ne može biti kupljena, prodata, iznajmljena, zakupljena i založena na bilo koji način, bez dozvole Upravnog odbora Mitropolije; i
đ) U slučaju ukidanja, reorganizacije ili arondacije Mitropolije, shodno članu osam (8) paragraf dva (2) ovog Ustava, nekretnine i pokretna imovina Mitropolije, ili njen deo, prenosi se na kanonsku mitropoliju ili eparhiju Srpske Pravoslavne Crkve u koju se ta imovina uključuje.
3. Imovina crkvenih opština:
a) Svaka Crkvena opština je vlasnik pokretne i nepokretne imovine koju ona kupi, koja joj je darovana ili prenesena na nju, uključujući ali se ne ograničavajući na: crkve, kapele, groblja, svešteničku kuću, škole, kulturne i društvene centre, piknik terene, fondove, ustanove, fondacije, ili bilo koju drugu pokretnu i nepokretnu imovinu, koja služe potrebama crkvene opštine;
b) Skupština i Odbor crkvene opštine su crkveno-administrativne vlasti koje, u skladu sa ovim Ustavom, Pravilima, Opštim uredbama, Lokalnim uredbama i zakonima države gde se imovina nalazi, održavaju, kontrolišu i upravljaju pokretnom i nepokretnom imovinom crkvene opštine;
v) Upravni odbor Mitropolije, u meri, predviđenoj ovim Ustavom, Pravilima i Opštim uredbama, nadgleda rad Skupštine crkvene opštine i Odbora crkvene opštine kada je u pitanju održavanje, kontrola i upravljanje nekretninama i pokretnom imovinom;
g) Nekretnine i pokretna imovina crkvene opštine mogu da služe i budu upotrebljavane isključivo u versko-crkvene, prosvetne i dobrotvorne svrhe;
d) Za održavanje Vanredne skupštine koja odlučuje o prodaji, kupovini, zaduženju ili iznajmljivanju imovine crkvene opštine na vremenski rok duži od deset (10) godina, uključujući i same uslove zaduženja i drugih opterećenja crkvene imovine, podizanje novih zdanja i značajnija renoviranja i proširenja objekata, mora se dobiti pismeno odobrenje Mitropolita u ime Upravnog odbora Mitropolije.
đ) Pokretna i nepokretna imovina crkvene opštine može biti držana od povereništva ili drugog pravnog entiteta koji je odobren od Upravnog Odbora Mitropolije. Skupština mora usvojiti upravna dokumenta povereništva i drugih pravnih entiteta dodeljena od Upravnog odbora Mitropolije u skladu sa Ustavom. Odredbe postojećih upravnih dokumenata zajednice, korporacije, povereništva ili drugog pravnog entiteta, koja nisu u saglasnosti sa ovim članom, nemaju snagu ni važnost;
ž) Svako povereništvo i izbor svakog člana povereništva se vrši na Skupštini i mora biti odobren od Mitropolita u ime Upravnog odbora Mitropolije. Mitropolit po svojoj vlasti može razrešiti svako povereništvo ili članove povereništva koji se ne pridržavaju ovog Ustava;
e) U slučaju da se crkvena opština spaja sa drugom crkvenom opštinom u skladu sa ovim Ustavom, Pravilima i Opštim uredbama, pokretna i nepokretna imovina crkvene opštine se prenose na onu crkvenu opštinu koja preostaje. U slučaju da, u skladu sa ovim Ustavom, Pravilima i Opštim uredbama crkvena opština bude ugašena, pokretna i nepokretna imovina crkvene opštine se predaje Mitropoliji; i
đ) Upravni odbor Mitropolije dodeljuje svakoj crkvenoj opštini standardizovanu povelju o povereništvu i dokument za upravljanje svakim pravnim telom crkvene opštine.
4. Imovina Misionarskih parohija:
a) Gde nema crkvene opštine, Mitropolit imenuje Savet misionarske parohije, zasnovan na preporuci parohijskog sveštenika i određuje delokrug njegovog rada. Pokretnom i nepokretnom imovinom koju misionarska parohija nabavi, održava, kontroliše i upravlja Savet, u skladu sa ovlašćenjem i uputstvima dodeljenim od Mitropolita; i
b) Tapije misionarske parohije će biti čuvane od Imovinskog jemstva Mitropolije, uključujući ali se ne ograničavajući na: crkve, kapele, groblja, svešteničku kuću, škole, kulturne i društvene centre, piknik terene, fondove, ustanove, fondacije, ili bilo koje druge nekretnine i pokretnu imovinu, koje služe potrebama misionarske parohije.
5. Imovina manastira:
a) Vlasništvo i tapije manastira, uključujući, ali ne ograničavajući se na, manastirsku crkvu, konak, zaklade, fondove, ustanove, fondacije, ili bilo koje druge nekretnine i pokretnu imovinu koje služe potrebama manastira, drži Imovinsko jemstvo Mitropolije;
b) Manastirska svojina služi potrebama manastira. Njome direktno upravlja bratstvo/sestrinstvo, a vrhovni nadzor vrši Mitropolit ili organ koga on odredi;
v) Pokretna i nepokretna imovina manastira mogu da služe i budu upotrebljene, isključivo u religijsko-crkvene, prosvetne i dobrotvorne svrhe; i
g) Pokretna i nepokretna imovina manastira se kupuje, prodaje, iznajmljuje, zakupljuje ili zadužuje na isti način kao i imovina Mitropolije.
ČLAN 27
ZAVEŠTANjA
Privatna lica mogu naročito da zaveštaju pokretnu i nepokretnu imovinu, uključujući ali se ne ograničavajući na: zemlju, građevine i fondove, za upotrebu i namenu u poverenje Mitropoliji u celini ili određenoj Crkvenoj opštini ili Misionarskoj parohiji. Pre tog zaveštanja, nadležna crkveno-administrativna vlast toga entiteta u čiju se korist imovina namenjuje, mora odobriti upravni dokument na osnovu koga će se upravljati zaveštanom imovinom i/ili fondovima.
ČLAN 28
OSTALA IMOVINA
Upravni odbor Mitropolije je crkveno-administrativna vlast koja održava, kontroliše i upravlja pokretnom i nepokretnom imovinom vlasništvom Mitropolije ili bilo kojeg njenog sastavnog tela, koje nije posebno označeno ovim članom.
ČLAN 29
RASFORMIRANjE
1. Kada Odbor crkvene opštine, Savet Misionarske parohije ili Odbor pomoćne organizacije ustanovi da nije u mogućnosti da ove crkvene jedinice izdržava ili želi da bude ugašena, sa odobrenjem Mitropolita, Odbor crkvene opštine ili Savet misionarske parohije saziva skupštinu. Ako su dve trećine (2/3) članova crkvenih opština ili staratelja saglasni sa takvim rasformiranjem, Odbor podnosi molbu Mitropolitu i Saboru za rasformiranje crkvene opštine ili misionarske parohije.
2. U slučaju da je crkvena opština, misionarska parohija ili pomoćna organizacija ugašena sama od sebe i da crkvena opština ili misionarska parohija ne može sazvati skupštinu, Mitropolit i Sabor su ovlašćeni da objave da je ta crkvena jedinica razrešena ili ugašena.
3. Svojina razrešene ili ugašene crkvene jedinice se predaje Mitropoliji i služiće prvenstveno za obnovu crkvenog života na toj teritoriji ili kako odredi Sabor.
ČLAN 30
JERES, RASKOL, OTPADNIŠTVO
U slučaju jeresi, raskola ili otpadništva od Mitropolije, vlasništvo, održavanje, kontrola i upravljanje imovinom crkvene jedinice koja je pogođena jeresju, raskolom ili otpadništvom, Mitropolija poverava onima koji ostanu verni Mitropoliji.
ČLAN 31
CRKVENI PRIHODI
Finansijski izvori za izdržavanje Mitropolije su:
a) Prihodi od crkvene imovine;
b) Crkvene takse;
v) Prilozi i zaveštanja;
g) Doprinosi crkvenih zadužbina i ustanova;
D) Razrez od crkvenih opština; i
đ) Drugi prihodi.
ČLAN 32
CRKVENE TAKSE
1. Uredbe za crkvene takse, za jerarhijske i administrativne poslove Mitropolije i njenih tela propisuje Mitropolit u saglasnosti sa Upravnim odborom Mitropolije i one će biti uključene u Opšte uredbe.
2. Uredbe o nadoknadama, ako ih ima, koje sleduju parohijskom svešteniku za parohijska činodejstva propisuje Mitropolit u saglasnosti sa Crkvenim sudom a što je uključeno u Opšte uredbe.
3. Uredbe za primenjive takse za korišćenje objekata crkvene opštine ili misionarske parohije Odbor crkvene opštine ili Savet misionarske parohije, u skladu sa svojim Lokalnim uredbama i prema okolnostima u parohiji, određuje takse za parohijska bogosluženja.
ČLAN 33
CRKVENE ZAKLETVE
1. Svi čpanovi Upravnog odbora Mitropolije osim sveštenih lica, kao i sekretari crkvenih nadleštava, kad stupaju u svoje zvanje, polažu pred Mitropolitom zakletvu propisanu članom pet (5) paragraf dva (2) Opštih uredaba;
2. Svi novoizabrani članovi Odbora crkvene opštine, misionarske parohije i Nadzornog odbora crkvene opšgine pre preuzimanja svojih dužnosti, polažu pred svojim parohom u parohijskoj crkvi zakletvu propisanu Opštim uredbama, član pet (5) paragraf tri (3);
3. Svi novoprimljeni članovi crkvene opštine, pre nego što budu upisani u zvanični Registar članova crkvene opštine, pred parohijskim sveštenikom, polažu zakletvu koja je predviđena Opštim uredbama tačka pet (5) paragraf tri (3).
ČLAN 34
TEKST
Za sve potrebe, engleski tekst ovog Ustava je zvanični tekst.
ČLAN 35
IZMENE USTAVA
Odredbe ovog Ustava mogu biti izmenjene i dopunjene samo na redovnom ili vanrednom zasedanju Sabora tročetvrtinskom (3/4) većinom glasova prisutnih delegata, uz saglasnost Mitropolita. Izmene i dopune ovog Ustava postaju punovažne po konačnoj potvrdi od Svetog Arhijerejskog Sabora.
ČLAN 36
PRIMENA
Ovaj Ustav će biti primenjen na osnovu Sprovedbenih uredaba.
Izvori uredi
- Ustav Mitropolije australijsko-novozelandske, Pristupljeno 13. 8. 2015.