Sudsko ustrojstvo slob. i kralj. grada Subotice

Za vreme turskih ratova bila je Subotica utvrđen vojni šanac u sastavu potiske vojne granice i potpadala pod upravnu i sudsku vlast vojnog zapovedništva u Segedinu. Kad je potiska granica razvojačena (1743 g.), došla je Subotica ponovo u sastav županije bačko-bodroške ali je, na molbu svojih žitelja — sa izuzetkom pravoslavnih Srba, koji su bili protivni demilitarizaciji — , a za zasluge stečene u odbrani Carstva od Turaka, bila podignuta u red povlaštenih komorskih gradova (privilegiatum oppidum camerale) sa novim imenom „Sveta Marija”. U odnosnoj diplomi, izdanoj od Marije Terezije u Pragu 7. maja 1743 g. istaknuto je u pogledu pravosuđa, da se povlaštenom gradu Sv. Mariji podeljuje ius gladii, što znači pravo suđenja na smrt, ali grad ne vrši kapitalnu jurisdikciju samostalno nego u suđenju dela sankcionisanih smrću učestvuju i kraljevski komorski prefekt ili njegov izaslani zamenik, dakle jedan organ vrhovnog gospodara zemlje, kralja, zatim delegati županije i pravoznanci, prema zakonima kraljevine. Diploma određuje dalje, da se gradski magistrat sastoji od dvanaest senatora i od trinaestog sudije. Nešto više govore o pravosuđu ugovori, koje je grad, na osnovu diplome, zaključio sa kraljevskom komorom iste godine pa zatim godine 1749: dvanaestoricu senatora i sudiju, koji sastavljaju uži senat, bira zbor od šestdeset zakletih opštinara, izabranih od građanstva; članovi užeg senata biraju se doživotno, dok se sudija bira svake godine na dan Sv. Đorđa, kad se biraju i novi senatori namesto umrlih ili inače prestalih; za sudiju može ponovo biti izabran i prošlogodišnji; senat sudi sve sporove svojih građana; protiv njegovih presuda dopušten je priziv na sud vlasnika zemlje (sedes dominalis) a u važnijim stvarima na kr. komoru; ni vojni ni komorski zvaničnici ne smeju vršiti pravosuđe nad građanima sem u koliko učestvuju kao pravoznanci (iuridici) u kriminalnim ili prizivnim kolegijima ili u koliko odnosni poslovi nisu zakonom stavljeni u delokrug županijskog suda; u delokrug gradskog senata spadaju i tutorski i starateljski poslovi.

U istoriji Subotice poznat je slučaj udove plemčća Sučića, koja je protestovala što je grad, „neplemeniti subjekt” prisvajao sebi tutorsku vlast nad njezinom plemenitom decom. U vršenju krivičnog pravosuđa komorski gradovi sude o svim krivičnim delima svojih građana i stranaca zatečenih na gradskoj teritoriji, ali su u suđenju dela kažnjivih smrću stegnuti učešćem komorskog i županijskih funkcionara u odnosnim sudskim kolegijima. Protiv presude toga suda nema pravnih lekova. U građanskim parnicama sudi naprotiv grad, čim vrednost predmeta prelazi 60 forinti, samo u prvom stepenu; drugostepeni sud je zes1eb ootšaPz, sud u sedištu žu- panije