Statut Srpske Autonomne Oblasti Krajine (1990)

STATUT

SRPSKE AUTONOMNE OBLASTI

KRAJINE

OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Srpska Autonomna Oblast Krajina oblik je teritorijalne autonomije u sastavu Republike Hrvatske, u okviru kojeg svi nastanjeni građani samostalno ostvaruju prava i ispunjavaju dužnosti utvrđene Ustavom Republike Hrvatske, državnim zakonima i Statutom Srpske Autonomne Oblasti Krajine.

Srpska Autonomna Oblast Krajina uspostavlja se radi ostvarivanja nacionalne ravnopravnosti, kao i kulturnih i istorijskih osobenosti srpskog naroda nastanjenog na području istorijskih teritorija Dalmatinske i Vojne Krajine, koje se nalaze u sastavu Republike Hrvatske, u okviru Federativne Jugoslavije.

Član 2.

Prava i dužnosti u Srpskoj Autonomnoj Oblasti Krajini vrše građani neposredno, narodnom inicijativom i referendumom, te preko svojih slobodno izabranih predstavnika koje biraju u Skupštinu Srpske Autonomne Oblasti Krajine.

Član 3.

U vršenju prava i dužnosti Srpske Autonomne Oblasti Krajine svi građani u njoj jednaki su bez obzira na rasu, pol, rođenje, jezik, nacionalnu pripadnost, vjeroispovijest, političko ili drugo uvjerenje, obrazovanje, socijalno porijeklo, imovno stanje ili koje lično svojstvo.

Član 4.

Srpska Autonomna Oblast Krajina ima teritoriju koju sačinjavaju teritorije sadašnje Zajednice opština Sjeverne Dalmacije i Like, teritorije opština s većinskim srpskim stanovništvom koje donesu odluku o pristupanju Srpskoj Autonomnoj Oblasti Krajini, kao i naselja u kojima većinu stanovništva čine pripadnici srpskog naroda, a koja se referendumom izjasne za priključenje jednoj od postojećih ili novouspostavljenih opština s većinskim srpskim stanovništvom.

Član 5.

Sjedište najviših organa Srpske Autonomne Oblasti Krajine i njen je glavni grad Knin.

PRAVA I DUŽNOSTI

Član 6.

Prava i dužnosti Srpske Autonomne Oblasti Krajine vrše njeni organi ustanovljeni ovim Statutom.

Srpska Autonomna Oblast Krajina:

1. obrazuje organe, organizacije i službe Srpske Autonomne Oblasti Krajine i uređuje njihovu organizaciju i rad;
2. donosi statut;
3. donosi budžet i završni račun;
4. uređuje način izbora poslanika oblasne skupštine;
5. donosi odluke i opšte akte kojima uređuje pitanja od interesa za građane u Srpskoj Autonomnoj Oblasti Krajini na području kulture, obrazovanja, službene upotrebe jezika i pisma, javnog obavještavanja, zdravstvene i socijalne zaštite, društvene brige o djeci, zaštite i unapređivanja životne sredine, prostornog uređenja, turizma i ugostiteljstva, ostvarivanja slobode vjeroispovijesti i na drugim područjima od neposrednog interesa za građane;
6. odlučuje o korištenju sredstava Oblasti;
7. izvršava zakone, druge propise i opšte akte Republike Hrvatske i Federacije, čije je izvršavanje povjereno oblasnim organima;
8. donosi propise za izvršavanje zakona, drugih propisa i opštih akata Republike Hrvatske i Federacije kada je to zakonom, drugim propisom ili opštim aktom predviđeno;
9. obezbjeđuje izvršavanje oblasnih odluka i opštih akata;
10. donosi program privrednog, naučnog, tehnološkog, demografskog, regionalnog i socijalnog razvoja, razvoja poljoprivrede i sela i utvrđuje mjere za njegovo provođenje;
11. obavlja i druge poslove utvrđene Ustavom Republike Hrvatske, državnim zakonima, kao i Statutom Srpske Autonomne Oblasti Krajine.

Republika Hrvatska može zakonom povjeriti Srpskoj Autonomnoj Oblasti Krajini vršenje pojedinih poslova iz okvira svojih prava i dužnosti i prenijeti joj sredstva za te poslove.

Član 7.

Srpskoj Autonomnoj Oblasti Krajini pripadaju prihodi od vlastitih poreza i u određenom procentu od državnih poreza u srazmjeri s potrebama koje proizlaze iz njenih prava i dužnosti utvrđenih državnim zakonom.

OBLASNI ORGANI

Član 8.

Organi Srpske Autonomne Oblasti Krajina jesu Skupština, Izvršno vijeće i Predsjednik Izvršnog vijeća.

Član 9.

Skupština Oblasti najviši je predstavnički organ Oblasti.

Skupština Oblasti, u okviru nadležnosti utvrđenih ovim Statutom, uređuje pojedina pitanja od interesa za građane i Oblasti, i to:

1. donosi Statut Oblasti i odlučuje o njegovoj promjeni;
2. donosi program privrednog, društvenog i regionalnog razvoja;
3. donosi budžet i završni račun;
4. donosi odluke, druge propise i opšte akte;
5. raspisuje referendum;
6. bira i razrješava predsjednika i potpredsjednika Skupštine;
7. bira predsjednika i članove Izvršnog vijeća;
8. obezbjeđuje autonomiju sudskih i policijskih organa koji djeluju u Oblasti;
9. pretresa opšta pitanja u okviru prava i dužnosti Oblasti i utvrđuje osnovne pravce razvoja na određenim područjima;
10. obavlja kontrolu nad radom Izvršnog vijeća;
11. obrazuje stručne i druge službe za svoje potrebe;
12. odlučuje o zaduživanju Oblasti;
13. raspolaže budžetskom rezervom Oblasti;
14. obavlja i druge poslove određene Ustavom Republike Hrvatske, državnim zakonima i ovim Statutom.

Skupština Oblasti može Saboru Republike Hrvatske podnositi prijedloge zakona i drugih akata.

Član 10.

Skupština Oblasti ima 60 poslanika.

Poslanici se biraju na neposrednim izborima, tajnim glasanjem.

Izbor poslanika vrši se u izbornim jedinicama.

Izbor i prestanak mandata poslanika i obrazovanje izbornih jedinica uređuju se odlukom Skupštine Oblasti.

Član 11.

Poslanici se biraju na četiri godine.

Izbori za poslanike moraju se održati najkasnije 30 dana prije isteka mandata poslanika kojima ističe mandat.

Danom verifikacije mandata novih poslanika prestaje funkcija poslanika čiji mandat ističe.

Skupština Oblasti može u slučaju neposredne ratne opasnosti ili ratnog stanja odlučiti da se mandat poslanika produži dok takvo stanje traje, odnosno dok ne budu stvoreni uslovi za izbor poslanika.

Član 12.

Poslanik predstavlja građane izborne jedinice u kojoj je izabran.

Član 13.

Poslanik ne može biti pozvan na odgovornost za izraženo mišljenje ili davanje glasa u Skupštini Oblasti.

Član 14.

Skupština bira predsjednika i potpredsjednika iz reda poslanika, na četiri godine.

Predsjednik Skupštine predstavlja Skupštinu Oblasti i vrši druge poslove predviđene statutom i poslovnikom.

Član 15.

Skupštinu Oblasti saziva predsjednik Skupštine na osnovu odluke Skupštine ili po svojoj inicijativi.

Predsjednik Skupštine dužan je da sazove sjednicu Skupštine Oblasti kad to zatraži najmanje trećina od ukupnog broja poslanika ili na zahtjev Izvršnog vijeća s unaprijed utvrđenim dnevnim redom, te u drugim slučajevima predviđenim poslovnikom Skupštine.

Član 16.

Skupština odlučuje većinom glasova na sjednici kojoj prisustvuje većina od ukupnog broja poslanika, ako ovim Statutom nije predviđena posebna većina.

Član 17.

Skupština može odlučiti da o pojedinim pitanjima iz njene nadležnosti odluku donesu građani oblasnim referendumom.

Skupština je dužna da odluči o zahtjevu za raspisivanje oblasnog referenduma koji podnese najmanje 3.000 birača.

Član 18.

Izvršno vijeće Oblasti izvršni je organ Oblasti, u okviru njenih prava i dužnosti.

Član 19.

Izvršno vijeće sačinjavaju predsjednik, jedan ili više potpredsjednika i odlukom određeni broj članova.

Član 20.

Predsjednik Skupštine predlaže Skupštini kandidata za predsjednika Izvršnog vijeća, pošto prethodno pribavi mišljenje predstavnika većine u Skupštini.

Kandidat za predsjednika Izvršnog vijeća iznosi pred Skupštinu svoj program i predlaže sastav Izvršnog vijeća.

Predsjednik i članovi Izvršnog vijeća izabrani su ako je za njihov izbor glasala većina od ukupnog broja poslanika.

Izvršno vijeće bira se poslije svakog konstituisanja novoizabrane Skupštine Oblasti.

Član 21.

Izvršno vijeće i svaki njegov član za svoj rad odgovaraju Skupštini.

Skupština može izglasati nepovjerenje Izvršnom vijeću i pojedinom njegovom članu.

Član 22.

Predsjednik Izvršnog vijeća predstavlja Oblast, proglašava odluke i druge opšte akte Skupštine i vrši druge poslove koje mu povjere Skupština i Izvršno vijeće.

Član 23.

Izvršno vijeće svojim aktom obrazuje organe za izvršavanje oblasnih odluka i drugih opštih akata i utvrđuje njihovu organizaciju.

DONOŠENjE I STUPANjE NA SNAGU OBLASNOG STATUTA

Član 24.

Statut Oblasti donosi Skupština Oblasti dvotrećinskom većinom svojih članova.

Član 25.

Za sprovođenje ovog Statuta donijet će se posebna odluka.

Član 26.

Ovaj Statut stupa na snagu danom proglašenja od strane Privremenog Predsjedništva Zajednice opština Sjeverne Dalmacije i Like, a nakon što ga usvoji većina skupština opština udruženih u Zajednicu.