Porodični pravilnik za članove Kraljevskog doma Kraljevine Jugoslavije (1930)
PORODIČNI PRAVILNIK
ZA ČLANOVE KRALjEVSKOG DOMA KRALjEVINE JUGOSLAVIJE
Član 1.
Članovi Kraljevskog Doma Dinastije Karađorđeve jesu: Kraljica supruga, živi pretci Kraljevi u pravoj liniji, a iz iste Dinastije sa svojim suprugama, živi potomci Kraljevi u pravoj liniji sa svojim suprugama; rođena braća Kraljeva i njihovi potomci sa svojim suprugama; sestre Kralja Vladaoca i svi ženski potomci do udaje; stric Kralja Aleksandra I Knez Arsen; Knez Pavle sa suprugom i potomcima, ženskim potomcima do udaje.
Član 2.
Saobrazno čl. 7. Zakona o Kraljevskoj Vlasti i o Vrhovnoj državnoj upravi od 6. januara 1929., Kralja nasleđuje Njegovo muško potomstvo iz zakonitog braka po redu prvorođenja.
Član 3.
Kralj Vladalac je vrhovni starešina i zaštitnik svima članovima Kraljevskog Doma.
Kralj određuje rang članovima Kraljevskog Doma.
Član 4.
Sinovi Kralja Vladaoca su Kraljevići, a svi ostali članovi Kraljevskog Doma su Kneževi i Kneginje od Jugoslavije. Svi nose titulu Kraljevskog Visočanstva.
Član 5.
Bez Kraljevog naročitog odobrenja i pristanka ni jedan član Kraljevskog Doma ne može izvršiti nikakvo delo ili postupak javnog značaja niti stupiti u kakve god trajne obaveze ma prema kome.
Kralj se stara svima sredstvima da u Kraljevskom Domu uvek bez izuzetaka vladaju pravila i obziri časti, reda i primernog ponašanja, dostojni Doma Kraljevskog.
Član 6.
Svi članovi Kraljevskog Doma dužni su smatrati i poštovati u licu Kralja starešinu Svoga Doma i pomagati Mu u vršenju njegovog starešinskog zadatka, savršenom i besprekornom odanošću i poslušnošću.
Član 7.
Nijedan član Kraljevskog Doma ne može stupiti u brak bez prethodnog pristanka i odobrenja Kraljeva.
Brak zaključen protivno gornjem pravilu nosi sobom isključenje iz Kraljevskog Doma, lišenje počasti i povlastica danih članovima Kraljevskog Doma.
Član 8.
Odobrenje Kraljevo za ženidbu ili za udaju koga člana Kraljevskog Doma izdaje se u obliku naročitog pisma koje premapotpisuju Patrijarh i Pretsednik Vlade.
Član 9.
Kad koji član Kraljevskog Doma osnuje zasebnu kuću i dobije zasebno imanje, ne može, toga radi, izići ispod vlasti Kraljevske, propisane ovim Pravilnikom i dužan je poslove svoje kuće voditi uredno, ne dajući povoda nikakvim žalbama.
U protivnom Kralj ima pravo da naredi sve potrebne mere za pravilno vođenje dotične kuće.
Član 10.
Bez odobrenja ili pristanka Kraljeva, nijedan član Kraljevskog Doma ne može se zaduživati preko mogućnosti otplate, koja se obeležava četvoromesečnim redovnim prihodima dotičnog člana.
Član 11.
Nijedan član Kraljevskog Doma ne može primiti niti nasledstvo niti kakvu dotaciju bez pristanka i odobrenja Kraljeva.
Član 12.
Činovnici u Dvoru, pridodati ma kome članu Kraljevskog Doma, ili u zasebnim kućama Kraljevskog Doma, biće postavljeni tek pošto Kralj to postavljenje odobri.
Član 13.
Kralj će svojom naredbom određivati u kojem će mestu koji član Kraljevskog Doma stanovati.
Promena mesta stanovanja takođe će se odobravati ili određivati naredbom Kraljevom.
Član 14.
Nijedan član Kraljevskoga Doma, ne sme se bez odobrenja Kraljeva, stalno nastaniti, niti se primiti službe kakve na strani.
I kraća putovanja članova Kraljevskog Doma na stranu ne mogu se preduzimati bez prethodnog odobrenja Kraljeva.
Član 15.
Članovi Kraljevskoga Doma imaju se spremiti za službu ili rad u vojsci, u prosveti, u umetnosti ili crkvi, prema svojim naročitim naklonostima.
Član 16.
Prema vrhovnom pravilu Kralj, kao starešina Kraljevskoga Doma, upravlja vaspitanjem sviju članova Kraljevskoga Doma i onda kada opšte staranje o vaspitanju dece pripada njihovim roditeljima.
Član 17.
Kralj će se starati o svima potrebama dece Kraljevskoga Doma na slučaj da bi ostala bez roditelja.
Član 18.
Kralj ima neograničeno pravo da u Kraljevskome Domu drži red Kraljevskoga Doma dostojan, svima sredstvima kojima raspolaže.
Član 19.
Ustanovljava se za ocenu i raspravu disciplinskih istupa Dvorski Savet. U Dvorski Savet ulaze, pod pretsedništvom Kraljevim, Prestolonaslednik (ako je punoletan), članovi Kraljevskog Doma koji su navršili 21 godinu, Patrijarh, Ministar Pretsednik, Ministar Pravde, Pretsednik Državnog Saveta, Pretsednik Kasacionog Suda. Kraljeva je vlast da disciplinske istupe po propisima ovoga Pravilnika, ili kada sam to nađe za potrebno, iznese, saveta radi, na procenu i raspravu ovoga Dvorskoga Saveta.
Član 20.
Disciplinske kazne, kojima će se Kralj služiti u upravi Kraljevskog Doma, jesu:
a) Opomena, poverljiva ili javna za sve članove Kraljevskog Doma, koja se zapisuje;
b) Ukor, poverljiv ili javan za sve članove Kraljevskog Doma, koji se zapisuje;
v) Oduzimanje jedne trećine apanaže za vreme jednog do šest meseci;
g) Isključenje iz svih počasti na kraće ili duže vreme, poverljivo ili javno;
d) Isključenje iz Kraljevskog Doma na kraće ili duže vreme, po odredbi, poverljivo, poznato samo članovima Kraljevskoga Doma, ili potpuno javno, koje se sa pobudama štampa u službenom listu;
đ) Isključenje iz Kraljevskog Doma. U slučaju ovakve kazne, neophodno je saslušanje Dvorskog Saveta.
Pod javnosti među članovima Kraljevskog Doma razume se saopštenje dotične disciplinske kazne svima članovima Kraljevskoga Doma.
Član 21.
Svaku kaznu koju Kralj izrekne nad članom Svoga Kraljevskog Doma, Kralj može po svome nahođenju i opozvati, kad se takva mera opravdava razlozima popravke ili uništenjem uzroka koji su tu kaznu izazvali. Dvorski Savet se i u ovom slučaju saslušava, ako je slučaj gore pomenut u čl. 20 pod đ).
Član 22.
Sporovi između članova Kraljevskog Doma ne mogu ići pred sud. Dvorski Savet ima dužnost da učini sve da se taj spor izravna. Ako se spor ne može na taj način okončati, naročiti Izborni sud, sastavljen od tri sudije, od kojih Pretsednika određuje Kralj, a po jednog sudiju svaka parnična strana iz redova članova Kraljevskog Doma ili članova Dvorskog saveta, presuđuje konačno spor. Ona strana koja se presudi ne pokori ima biti kažnjena kaznama pod d) i đ) čl. 20. prema Kraljevom nahođenju.
Član 23.
Kada je Kralj maloletan, Njegova prava i dužnosti kao starešine Kraljevskoga Doma vršiće do Njegova punoletstva Kraljica Mati. Ako bi Kralj bio bez živih roditelja, vlast starešine Kraljevskoga Doma vršiće član Kraljevskoga Doma, koga je Kralj odredio. Kaznu pod đ) iz čl. 20. samo Kralj može izricati.
Član 24.
Kao starešina Kraljevskoga Doma Kralj raspolaže svim materijalnim sredstvima istoga, i izdaje sve naredbe koje su potrebne po ekonomskim i novčanim poslovima.
Član 25.
Kralju ostaje pravo da u ovom Pravilniku prema prilikama čini izmene i dopune kada nađe za dobro, kao i da za sve važnije, a nepredviđene slučajeve, izdaje odluke u sporazumu sa Dvorskim Savetom.
Član 26.
Ovaj Pravilnik stupa u život od današnjeg dana, a i obaveznu snagu dobija odmah.
Br. 3031
5. aprila 1930. godine
Beograd.
ALEKSANDAR s. r.
Vidi još
urediIzvori
uredi- Porodični pravilnik za članove Kraljevskog doma Kraljevine Jugoslavije („archive.org”), Pristupljeno 22. 7. 2015.
- „Službene novine Kraljevine Jugoslavije“, broj 92-36/1930