Dete Sekulence i care Sulijmane

* * *


5

Dete Sekulence i care Sulijmane

Ostanalo dete Sekulence,
Ostanalo dete siračence,
Mal’, malečko, šes-sedum godini;
Mi ja praša negov’ stara majka:
„Dejdi, majko, stara moja majko,
„Da l’ da jodam po pat kesadžija,
„Da l’ da jodam v’ gora jaramija,
„Da mu platam do devet vujčevi ?” —
„Dejdi, sinko, dete Sekulence,
„Koj ќerdosal po pat kesadžilak,
„Koj vajdosal v’ gora jaramilak?
„Aj, navrti vo Ledina grada,
Tamo imaš do devet vujčevi,
„Da ti dadat jedna ruda jovca,
„Da ti dadat jedna sura krava,
„Da ti davat siva kobilica, —
„Ќe si imaš kolko da živeješ.”
Si jotide pomali Sekula,
Si jotide vo Ledina grada:
„Dobra večer do devet vujčevi!”
Izgovori postarijo vujko:
Turete go dole vo pondila!
Natema go dete Sekulence,
Izgovori tova da zboruva:
„Arno prašav moja stara majka,
,Jal’ da jodam po pat kesadžija,
„Jal’ da jodam v’ gora jaramija,
„Da mu platam na mojte vujčevi?!”
Izgovori postarijo vujko:
„Daj Bog dobro, moje milo vnuče,
„Što te majka tebe poučila?” —
„Majka m’ pušti, vije da mi daj’te,
„Da mi dajte jedna ruda jovca,
„Da mi dajte jedna sura krava,
„Da mi dajte siva kobilica.”
My dadova, dete ispratija.
Dojde redo, ovci s’ izjagnija,
Dojde redo, kravi s’ istelija,
Dojde redo, konji s’ iždrebija.-
Se oždrebi siva kobilica,
Se oždrebi ždrebe beležito —
Strebren’ grivo, pozlateno nogo!
Što dočulo care Sulijmane,
Sulijmane care od Stambola,
My dopušti dete Sekulence,
 My dopušti jedna bela kniga,
Da donesi ždrebe beležito.
Si kinisa dete Sekulence,
Si kinisa, solzi si zarona.
Negov’ ždrebe juka go jučeše-.
„Dejdi”, reče, „dete Sekulence,
„Ќe jodime cara od Stambola,
„Glava davaj, ami men’ ne davaj!”
Što mi vjana dete Sekulence,
Što mi vjana konjče pozlateno,
Si kinisa po beli drumovi;
Na pat strete drobnite dečinja,
Ќe mi držat jedna crna čavka.
Izgovori konjče da zboruva:
„Dejdi, dete, dete Sekulence,
„Ajde, slezi, čavka da jotkupiš, —
„Taja ќ’ bidi naša posestrima!”
Ušte malko tija poodija,
Mi najdoa jedno sivo sokle,
Ќe mi kova tije crni mravi.
Izgovori konjče pozlateno:
„Dejdi, dete, dete Sekulence,
„Razbrkaj go siva sokolina,
„Da ne kova tije crni mravi, —
Tija ќ’ bidat naši pobratimi!”
Ušte malko tija poodija,
Nabližija kaj sinjoto more;
Ja vidoa jedna mrenka riba,
Ќe ja drži jedna luta zmija.
Izgovori konjče da zboruva:
„Dejdi, dete, dete Sekulence,
„Ajde, slezi, riba da otkiniš, —
Taja ќ’ bidi naša posestrima!”
Otidoa cara Sulijmana,
Mi vlegoa vo carskite porti.
Izgovori care Sulijmane:
„Dejdi, dete, dete Sekulence,
„Da mi dadiš konja beležita!” —
„Glava davam, care Sulijmane,
„Glava davam, ždrebe ne go davam!”
„Dejdi”, reče, „dete Sekulence,
„Ќe mi pojdiš preko sinjo more,
„Ќe mi pojdiš kralja Dimitrija,
„Ќe mu zemiš negovata ќerka.”
Mi jotide dete Sekulence,
Mi jotide preko sinjo more,
I so konjče mi se razgovara,
Kako ќerka ќe si mu ja zimat?
 Izgovori konjče pozlateno:
„Dejdi, dete, dete Sekulence,
„Razigraj me zeleni čajiri,
„Razigraj me pred kraljski palati, —
„Ќe se storam bolno, bre, jodnalo!
„Ti ќe jodiš kralja Dimitrija,
„Ќe mu zboriš kralje Dimitrija:
„„Dejdi, kralje, kralje gospodare,
„„Konjče mi se, konjče uračilo;
„ Red po redum da go očekorat,
„Da m’ pomini bolka, bre, jodnalo,
,,Da m’ pomini konjče beležito!”
Natema ja kraljska raka dolga:
Stasuvaše od grbo do gazo!
Što j’ posobra kralje Dimitrija,
Što j’ posobra sete, bre, graѓani,
Da g’ čekorat ždrebe beležito,
Beležito ždrebe pozlateno:
Red po redum, sete s’ izredija,
Dojde redo na kralevata ќerka;
Ona s’ vrli ždrebe da čekori,
Ami ždrebe i toa se vrli!
Ripna dete, dete Sekulence,
Go potera vo temni joblaci,
Mi ja grabna kralevata ќerka!
Mi go puštil krale Dimitrija,
Mi go puštil Gruja Šestokrilo,
Da mi vati dete Sekulence;
On prepliva toa sinjo more,
Dori Grujo, Grujo da se sprema!
Ko’ begaja preko sinjo more,
Što ji padna jubava devojka,
Što ji padna belo jogledalo.
Ja zanese cara Sulijmana,
Ja zanese jubava devojka.
Car ji veli, veli jem govori:
„Oj, devojko, jubava devojko,
„Ajde dvata da se zaljubime!—
„Dejdi, care, care Sulijmane,
„Kolaj biva, care, za lubenje;
„Što mi padna moje jogledalo,
„Što mi padna vo sinjoto more, —
„Kraj da baraš, da mi go donesiš!
Izgovori care Sulijmane:
„Dejdi, dete, dete Sekulence,
„Aj, da pojdiš vo sinjoto more,
„Da mi najdiš belo jogledalo!”
Si kinisa dete Sekulence,
Si kinisa, dete mi zaplaka:
Kaj da najdi v’ more jogledalo?
Izgovori konjče da zboruva:
„Dejdi, dete, dete Sekulence,
„Što si imaš riba posestrima,
Toa li go i ti gajli beriš?!”
Jotidoa kaj sinjoto more,
Izvikaja riba posestrima:
„Oj ti ribo, ribo posestrimo,
,,Aj, da baraš belo jogledalo,
„Što j’ padnalo od kralskata ќerka!
Što mi dojda riba posestrima,
Zapovedi golemi i mali,
Da baraja belo jogledalo.
Nez’na duma poslušana bila:
Go najdoa belo jogledalo,
My go dale dete Sekulence,
Go zanese cara Sulijmana.
Izgovori care Sulijmane:
„Oj, devojko, jubava devojko,
„Ajde dvata da se zalubime!” —
„Dejdi, care, care Sulijmane,
„Kolaj biva za da se lubime;
„Da zamešaš devet kila žito,
„Devet kila sekakvi seminja, —
,Da zamešaš i da ji izlačiš!
Carja skupi devet kila žito,
Devet kila sekakvi seminja.
Mi izvika care Sulijmane:
„Dejdi, dete, dete Sekulence,
„Da izlačiš sekakvi seminja!”
Si zaplaka dete Sekulence:
Kaj d’ izlači sekakvi seminja?
Izgovori konjče da zboruva:
„Dejdi, dete, dete Sekulence,
„Ti si imaš mrava pobratima,
„Tij ќ’ izlačat sekakvi seminja.”
Dete vikna mrava pobratima,
Toj posobra sete crni mravi,
Mi izlačat sekakvi seminja.
Izgovori care Sulijmane:
„Oj, devojko, jubava devojko,
„Ajde dvata da se zaljubime!”
Izgovori jubava devojka:
„Dejdi, care, care Sulijmane,
„Kolaj biva za dvata lubenje;
„Da mi odiš preku sinjo more,
„Da m’ donesiš moje belo ruvo,
„Da m’ donesiš svileni košuli,
 „Da ji zemiš kralja Dimitrija!
Stana care, care Sulijmane,
Go natera dete Sekulence,
Da jotide kralja Dimitrija,
Da donesi nezno belo ruvo,
Da donesi svileni košuli.
Si kinisa, dete si zaplaka;
Ami konjče, konjče beležito,
Mi go juka, juka go jučeše:
„Dejdi, dete, dete Sekulence,
„Ti si jimaš čavka posestrima,
„Ќe izvadat nezno belo ruvo,
„Ќe izvadat svileni košuli,
„Ќe j’ donesat na zeleni čajir.”
Dete vjana konjče pozlateno,
Mi prepliva toa sinjo more,
Mi izvika čavka posestrima,
Da izvadi ruvo venčaničko,
Da izvadi svileni košuli,
Da ji zemi kralja Dimitrija.
Što mi dojda čavka posestrima,
Što j’ posobra čavki prijateli,
Mi letnaja vo kraljski palati,
Go zimaja ruvo venčaničko,
Ji zimaja svileni košuli,
Donesoa na zeleni čajir;
Donesoa, jopet potegnaja,
Odnesoa carja od Stambola,
My dadoa care Sulijmane.
Izgovori care Sulijmane:
„Oj, devojko, jubava devojko,
„Ajde dvata da se zaljubime!
Izgovori jubava devojka:
„Dejdi, care, care Sulijmane,
„Kolaj biva za dvata lubenje;
„Da namolziš do devet kazani
„Belo mleko jod morski kobili,
„Da ji zavriš.. da mi se iskapiš,
„Togaj nije ќe se zalubime!”
Go natera care Sulijmane,
Go natera dete Sekulence:
„Dejdi, dete, dete Sekulence,
„Ti da pojdiš kaj sinjoto more,
„Da namolziš do devet kazani,
„Da namolziš jod beloto mleko,
„Belo mleko jod divi kobili!
Si kinisa, dete si zaplaka;
Ami konjče. konjče pozlateno,
Izgovori konjče da zboruva:
„Ne mi plači, dete Sekulence,
„Ќe jodime kaj sinjoto more,
,Jaz će svršam ovaja rabota.”
Otidoa kaj sinjoto more,
On mi vati, konjče beležito,
On mi vati divi kobilici;
Mi sobraja do devet kazani,
Aj, kazani toa belo mleko,
Donesoa cara Sulijmana,
Donesoa, oganj go zavreja.
Stana care, care Sulijmane,
Ќe go vrli dete Sekulence,
Da mi s’ dete prvnoto iskapi.
Si kinisa, dete si zaplaka:
Kaj ќe vlezi mleko uzavreno!
Ami konjče, konjče pozlateno,
Izgovori konjče da zboruva:
„Dejdi, dete, dete Sekulence,
 „Da me vrzaš poblisku do tebe;
„Koga tebe carja ќe te vrli,
„Ќe izdinam, mleko ќe izladam, —
„Ќe izleziš cel’jo pozlateno!”
Mi go vrli care Sulijmane,
Mi go vrli dete Sekulence,
Mi to vrli vo devet kazani;
Konj mi zdina studeni zdijovi,
Mi izladi mleko uzavreno, —
Se iskapi dete Sekulence,
Mi izleze dete pozlateno!
Izgovori care Sulijmane:
„I jaz imam konje jergelinja,
„Jaz ќe zgrijam, bre, devet kazani,
„Ќe navrzam konje jergelinja,
„Ќe j navrzam za devet kazani,
„Ќe se vrlam vo beloto mleko,
„Ќe se vrlam mleko uzavreno, —
„Ќe mi zdinat, mleko ќe izladat,
„Ќe izlezam i jaz pozlaten!”
Car mi vrza konje jergelinja,
Mi se vrli vo mleko zavreno;
Ami carski konje jergelinja
Se sklocaja, konje se skasaja,
Mi ostana mleko uzavreno,
I ostana carja vo kazana,
Mi se svari care Sulijmane;
He izleze carja pozlaten,
Tuku ostana mrtov vo kazana!
 Mi jostana dete Sekulence,
Se zalubi s ubava devojka;
Ostanaja na carski palati,
Ostanaja na carska stolnina!

Datoteka:Murat Sipan vinjeta.jpg


Reference

Izvor

Dr. Vojislav S. Radovanoviќ: Marijovci u pesmi, priči i šali, Štamparija Vasilija Dimitrijevića Skopje, 1932.